Dopiero co został ogłoszony projekt ustawy nazwanej „o przywróceniu prawa do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego na podstawie prawa przez uregulowanie skutków uchwał Krajowej Rady Sądownictwa podjętych w latach 2018-2025”. W mojej ocenie celniej byłoby nazwać ten projekt „ustawą o przewróceniu prawa do sądu” i tak będę go nazywał. Trudno bowiem o bardziej niekonstytucyjną regulację z pomysłami odwoływania i segregowania sędziów, przymusowych delegacji oraz oznaczania sędziów kolorami.

• Porażka Bodnara. Jest opinia TSUE w sprawie statusu sędziów
• "Nie zbliżajcie się". Komunikat poznańskiego zoo
• Atak nożownika w Krakowie
• Nie żyje lekarz zaatakowany przez nożownika w Krakowie
• Przyjrzeliśmy się siedzibie fundacji "Twój głos jest ważny". Doszło do dziwnej sytuacji
• Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej
• "A niby kogo oni udają?". Burza w sieci po emisji popularnego programu TVN
• Nowa oferta Warner Bros. Discovery. Co to oznacza dla TVN?
• Utrudnienia w Warszawie 28–29 kwietnia podczas Szczytu. Ważny komunikat
• Komunikat dla mieszkańców Górnego Śląska
• Pogoda na majówkę. IMGW wydał komunikat
• Niepokojące doniesienia z granicy polsko-niemieckiej. Komunikat niemieckich służb
• Potężny wzrost PiS w sondażu poparcia partii politycznych CBOS
• Komunikat dla mieszkańców Warszawy

Dopiero co na portalu X ukazał się chełpliwy wpis wiceministra sprawiedliwości Dariusza Mazura, który chwaląc się projektem (tym razem nazwanym „ustawą o przywróceniu ładu konstytucyjnego w sądownictwie” - znowu pomyłka, sugeruję nazwać ten projekt „ustawą o przewróceniu ładu konstytucyjnego w sądownictwie”), raczył wspomnieć, że „sędziowie, których następnie powołano na wniosek neo-KRS, zostali wskazani przez organ, który sam nie spełnia standardów niezależności. Dlatego ich nominacje są wadliwe — łamią Konstytucję RP, prawo unijne i Europejską Konwencję Praw Człowieka”.

Trudno też dociekać, jaką porażkę medialną miało przykryć pyszałkowate ogłoszenie projektu, mimo wcześniejszej krytyki założeń przez większą część świata prawnego, na czele z Komisją Wenecką: czy kolejne przegrane w sprawach immunitetowych, niepowodzenia w zakresie ścigania polityków opozycji, a może ogólnie nieciekawą sytuację międzynarodową, marginalizację Polski w Unii Europejskiej, czy też coraz gorsze wyniki gospodarki?

Zimny prysznic

Dość, że te rewelacje szybko doczekały się zimnego prysznica. I to ze strony najmniej spodziewanej: ze strony ukochanego przez obecne kierownictwo MS, uwielbianego przez komisje kodyfikacyjne i całe rzesze prawników Iustitii, Wolnych Sądów, Themis i Lex Super Omnia – Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 

Oto 29 kwietnia 2025 r., w dniu kiedy piszę te słowa, ukazała się miażdżąca dla narracji ministerstwa i komisji kodyfikacyjnych opinia rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Muszę zaznaczyć, że uważam, że TSUE nie ma żadnych prawnych kompetencji do ingerowania w polski wymiar sprawiedliwości i jego ustrój. Kwestie te nie są objęte traktatami a moc powszechnie obowiązującą ma wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który w ramach swoich uprawnień ocenił, że normy ingerujące w polski wymiar sprawiedliwości, jakie zostały wykreowane w orzecznictwie TSUE, są efektem działania ultra vires i w tym zakresie nie wywierają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej żadnych skutków prawnych (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14.07.2021 r., P 7/20, OTK-A 2021, nr 49).

Jest to oczywista konsekwencja obowiązującej od lat zasady ustrojowej Rzeczypospolitej, że kompetencja do stanowienia prawa w zakresie wymiaru sprawiedliwości jest częścią tożsamości konstytucyjnej państwa, a kompetencje składające się na tożsamość konstytucyjną państwa nie mogą być nikomu przekazane, gdyż nieprzekraczalną granicą przekazania kompetencji jest tożsamość konstytucyjna. Tak stwierdził TK np. w wyroku z 24 listopada 2010, sygn. K 32/09, OTK ZU nr 9/A/2010, poz. 108, gdzie w składzie zasiadali m.in. Stanisław Biernat, Wojciech Hermeliński, Ewa Łętowska, Andrzej Rzepliński, Mirosław Wyrzykowski, czy Bohdan Zdziennicki….

Wiadomo jednak, że inny pogląd reprezentują wspomnieni wyżej rządzący dziś politycy i wspierający ich prawnicy z Iustitii, Wolnych Sądów, Themis i Lex Super Omnia. Dla nich TSUE to deifikowana Wyrocznia, Nadsąd Europejski, Sąd Najwyższy Sądów Najwyższych, etc.

Otóż, w dniu 29 kwietnia 2025 r. ukazała się miażdżąca dla ich narracji opinia rzecznika generalnego TSUE w sprawie C- 521/21, gdzie jasno stwierdził, że „ani udział w procesie nominacyjnym KRS, ani brak dostępu kandydatów, którzy nie zostali rekomendowani do powołania, do skutecznego środka zaskarżenia – niezależnie od tego czy owe czynniki są rozpatrywane odrębnie czy łącznie – nie może automatycznie prowadzić do wniosku, że dany sędzia sądu powszechnego nie jest sądem ustanowionym uprzednio na mocy ustawy”.

Rzecznik generalny zaproponował, aby „każdy konkretny przypadek rozpatrywać z osobna, z uwzględnieniem kontekstu prawnego i faktycznego oraz innych czynników związanych ze szczególną sytuacją każdego z zainteresowanych sędziów lub składów orzekających”. Podkreślił potrzebę zagwarantowania skutecznego poszanowania zasad niezawisłości i bezstronności oraz społecznego zaufania do wymiaru sprawiedliwości. W tej ostatniej kwestii rzecznik generalny zauważył, że stawka sprawy jest wysoka, gdyż na wniosek KRS powołano do tej pory około 3000 sędziów. (cytaty za komunikatem TSUE z 29.4.2025, Komunikaty prasowe - Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – CURIA).

Bez usprawiedliwienia

Tym samym padł ostatni bastion propagandy o zniszczonej w Polsce praworządności – mit o nielegalnych powołaniach, o "neosędziach" i o potrzebie przywracania społeczeństwu prawa do sądu. Jak w tym kontekście ocenić próby podważania nominacji młodszego kolegi przez sędziego Juszczyszyna z Olsztyna? Jak ocenić masowe uchylenia wyroków przez Sąd Najwyższy i sądy odwoławcze, o czym jako stowarzyszenie Prawnicy dla Polski sporządziliśmy wielostronicowy, obszerny raport (Cui prodest - PDP - Prawnicy dla Polski)?  Jak ocenić otwarty mobbing 3 tysięcy polskich sędziów przez ich kolegów przez pogardliwe ich nazywanie, tworzenie dla nich gett orzeczniczych i straszenie usunięciem?

Czy to tylko brak odpowiedzialności, czy celowa gra na osłabienie Polski, zanarchizowanie porządku prawnego i storpedowanie wyborów prezydenckich? 

Autorom chaosu trudno będzie usprawiedliwiać się brakiem świadomości. Dzisiejsza opinia nie jest bowiem czymś nowym. Otóż TSUE już kilkakrotnie wcześniej stwierdzał, że zgodnie z polskimi przepisami proceduralnymi polskie sądy nie są  umocowane do tego, by skontrolować zgodność z prawem obsadzenia innego składu orzekającego, a w szczególności warunków powołania konkretnego sędziego oraz do podważenia w razie potrzeby tego postanowienia (wyrok TSUE z dnia 9 stycznia 2024 r. w sprawach połączonych C‑181/21 i C‑269/21). Podobnie we wcześniejszej sprawie TSUE stwierdził, że prawo krajowe nie przyznaje nikomu kompetencji, która pozwalałaby mu podważać zgodność z prawem aktu powołania sędziego Sądu Najwyższego (wyrok TSUE z dnia 22 marca 2022 r., C‑508/19).

Wystarczyłoby podejść uczciwie do orzecznictwa TSUE, a nie wybierać z niego tego, co komu pasuje. 

Towarzystwo wzajemnej adoracji

Co ciekawe we wspomnianych sprawach przewijają się te same nazwiska prawników z Iustitii i Themis, którzy otwarcie kontestowali wszelkie reformy polskiego wymiar sprawiedliwości i wiedli prym w narracji o neosędziach i wadliwych powołaniach. Projekty przewrócenia prawa do sądu wyszły z komisji kierowanej przez byłego prezesa Iustitii Krystiana Markiewicza. Chwalący się nimi na X wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur to z kolei działacz Themis (nie wiadomo, czy nadal).

Z kolei w sprawie C- 521/21 pytanie prejudycjalne postawił sąd w składzie prezesa Iustitii Bartłomieja Przymusińskiego. W sprawie C‑181/21 sąd w składzie byłego prezesa Iustitii i szefa komisji kodyfikacyjnej firmującej projekty przewrócenia praworządności – Krystiana Markiewicza. W sprawie C‑269/21 sąd w składzie byłego rzecznika KRS i obecnego wicedyrektora Krajowej Szkoły Sędziów i Prokuratorów działacza Themis Waldemara Żurka. W sprawie C-508/19 sąd w składzie m.in. z byłym prezesem Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Piotrem Prusinowskim, a sama sprawa była efektem pozwu wniesionego przez inną działaczkę Iustitii przeciwko sędziemu Sądu Najwyższego o ustalenie, że nie jest on sędzią. Charakterystyczne, że TSUE wymierzył poszczególne prztyczki właśnie tym, swoim najwierniejszym akolitom.

Cui prodest?

Warto zbadać te wzajemne powiązania i układy między tymi i innymi postaciami „rokoszu prawników” z lat 2016-2025. Czy to tylko brak odpowiedzialności, czy celowa gra na osłabienie Polski, zanarchizowanie porządku prawnego, podważanie wyroków i storpedowanie wyborów prezydenckich? W takim razie pojawiają się pytania: na czyją korzyść jest to działanie?, albo inaczej: kto jest zleceniodawcą? Rzymska paremia mówi cui prodest scelus, is fecit, co znaczy komu zbrodnia przynosi korzyść, ten ją popełnił.  Od wyjaśnienia tych zagadnień nie da się już uciec i trudno wyobrazić sobie dalsze funkcjonowanie państwa bez rozliczenia sprawców chaosu.

Mądrej głowie dość dwie słowie.

Inne, tym razem polskie, przysłowie mówi: „Mądry Polak po szkodzie”.  Obawiam się, że opisane tu przykłady harców orzeczniczych, działań na szkodę Polski, uporczywego szerzenia dezinformacji o "neosędziach" oraz forsowania projektów ustaw o przewracaniu prawa do sądu i o zemście sądowej każą poważniej zastanowić się nad geniuszem przekazu, jaki zostawił potomnym nasz XVI-wieczny poeta i sekretarz królów Rzeczypospolitej – mistrz Jan Kochanowski herbu Korwin: „Cieszy mię ten rym: „Polak mądry po szkodzie”: Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie; Nową przypowieść Polak sobie kupi; Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi”.  (J. Kochanowski, Pieśń o spustoszeniu Podola, 1575).

[Autor, dr Konrad Wytrykowski jest sędzią Sądu Najwyższego w stanie spoczynku]