Marcin Bąk: Dziury w spodniach, dziury w cywilizacji

Moda na dziurawe, rozdarte spodnie, sprzedawane w sklepach w milionach sztuk rocznie, mogą się nam wydawać pewną ekstrawagancją kostiumologiczną, jakich wiele już było w dziejach. Tym razem jednak chodzi o coś więcej. Pomieszaniu uległ najgłębszy porządek związany z pojęciem wartości.
 Marcin Bąk: Dziury w spodniach, dziury w cywilizacji

Różne, dziwaczne mody

Na temat mody w sposobach ubierania się napisano już wiele popularnych książek i poważnych rozpraw naukowych. Jest to zjawisko występujące od początków ludzkiej cywilizacji, bardzo ciekawe i zróżnicowane zarazem. Różnie się też próbuje wyjaśnić przyczyny jego istnienia. Część badaczy upatruje powód powstania różnych mód w zachowaniach godowych, związanych z chęcią zwrócenia na siebie uwagi potencjalnie najlepszego partnera w procesie rozrodczym. Inni postrzegają modę jako pochodna istnienia hierarchii społecznej i chęci wyróżnienia się spośród społeczności.

Sposoby ubierania się, czesania fryzur czy brody bywały bardzo ciekawe, bywały też dziwaczne. Dzięki bardzo bogatej ikonografii możemy prześledzić rozwój i zanikanie niektórych mód w minionych epokach. Czasem niektóre elementy ubioru noszone w pewnych krajach wydają się nie tylko modne ale i praktyczne – na przykład stożkowe kapelusze ze słomy zakładane przez ludzi wszystkich stanów w feudalnej Japonii. Inne elementy wydawać się mogą dziwaczne i niepraktyczne. Takimi bywały w różnych kulturach buty na bardzo wysokich obcasach, koturny, niepraktyczne i niestabilne ale być może dodające jakoś punktów do szacunku przez sztuczne zwiększenie wzrostu. Ciekawie wyglądają liczne zapożyczenia do stroju cywilnego z kultury militarnej, to nie jest tylko specjalność ostatnich lat. W XV wieku w Europie rozpowszechnił się męski strój zwany doublet. Był to rodzaj, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, garnituru składającego się z dwóch części – obcisłych nogawic i zapinanej ciasno kurtki. W ramiona kurtki z czasem wstawiano pikowania, przez co strój noszony na co dzień przez cywilów upodabniał się do watowanych kurtek zakładanych pod zbroję. Dzięki tej modzie mężczyźni mogli podkreślać swoją, prawdziwa bądź tylko iluzoryczną, łączność ze stanem rycerskim.

To koniec tanich wakacji all inclusive? Popularna wyspa mówi "nie" wczasowiczom

Dziadowskie łachy w markowych sklepach

Jak na tle dziejów mody wyglądają spodnie z dziurami? Wyglądają przedziwnie. Jak już się rzekło, moda miała swoje curiosa, ludzie potrafili zakładać na siebie najbardziej fikuśne i niepraktyczne rzeczy jednak czegoś takiego, jak zakładanie spodni z dziurami chyba nigdy nie było. Znajdziemy wprawdzie wcale liczne przykłady strojów czy obuwia, z fikuśnie wykonywanymi otworami, ażurowane i tak dalej ale czegoś takiego jak współczesne spodnie z dziurami na kolanach, traktowanymi jako krzyk mody,  nie było. Dziura w ubraniu, wynikająca ze zniszczenia, była zawsze dowodem biedy. Jeśli sięgniemy do malarstwa Hieronima Boscha czy do dzieł innych mistrzów holenderskich to spotkamy się tam z dziurami na ubraniach w wyobrażeniach żebraków, ludzi z gminu, biedaków. Tak będzie na zagadkowym obrazie „Wędrowiec” mistrza Boscha, tak będzie na obrazach obu Breuegelów. Dziura na nogawicy jest zawsze zewnętrzną oznaką ubóstwa, często także, w warstwie symbolicznej, ubóstwa duchowego.

Czym jest dziura? W największym skrócie dziura jest brakiem czegoś, pustką, niebytem. Dziura  w spodniach, wynikająca z przecięcia, przedarcia materiału jest zawsze jakimś mankamentem, jakimś deficytem. Zdarzało się w przeszłości, że sprzedawano na targach takie stare, znoszone ubrania z dziurami. Zasada była jednak zawsze taka sama – cena ubrania z dziurą była znacznie niższa niż ubrania całego, nawet używanego. Dlatego część biedoty mogła sobie na takie zniszczone, dziurawe ubrania pozwolić. Nigdy jednak nie sprzedawano dziurawych spodni w cenie nowego ubrania. Teraz jednak mamy do czynienia z sytuacją zupełnie nową. Spodnie dostępne w sklepach, spodnie z dziurami w różnych fasonach, mniejszymi i większymi, są do kupienia w takich samych cenach, jak spodnie całe. Wiem, bo sam sprawdzałem. Jest to absolutne curiosum, nasza cywilizacja doszła do takiego punktu, w którym sprzedaje się dziurę tak jakby stanowiła jakąś realną wartość. Sprzedaje się nic jako coś.  Pytałem się też właścicielki takich właśnie, rozdartych na kolanach spodni, kupionych w sklepie za kilkaset PLN, dlaczego je kupiła i dlaczego je nosi? Odpowiedziała, że uważa noszenie takich spodni za uzewnętrznienie własnej postawy życiowej, swojego charakteru, pewnego nonkonformizmu. No powiedzmy...

Perfekcja, słowo pochodzące z łaciny i tłumaczone jako doskonałość, oznaczało pierwotnie w języku Rzymian coś, co zostało wykonane do końca, zgodnie z planem. W przypadku rozdartych na kolanie spodni, sprzedawanych za pełną kwotę, jako wykonanych perfekcyjnie, mamy do czynienia z jakąś karykaturą pojęć.

Czytaj także: Polacy uwielbiają wakacje all inclusive w Turcji, ale czy jest to bezpieczne?  

 


 

POLECANE
Polscy uczniowie niepokonani w Zawodach Matematycznych Państw Bałtyckich pilne
Polscy uczniowie niepokonani w Zawodach Matematycznych Państw Bałtyckich

Od 14 do 18 listopada w Tartu (Estonia) odbywały się XXXV Zawody Matematyczne Państw Bałtyckich (Baltic Way). Polska reprezentacja zajęła w nich pierwsze miejsce, pozostawiając konkurentów w tyle.

Waldemar Nawrocki: Karol miał charakter do boksu polityka
Waldemar Nawrocki: Karol miał charakter do boksu

Dziennikarze Super Expressu przeprowadzili wywiad z wujem kandydata na prezydenta dr Karola Nawrockiego. Jest to wieloletni zawodnik oraz trener klubu bokserskiego Stoczniowiec Gdańsk Waldemar Nawrocki. 

Ogromny pożar w Rudzie Śląskiej. Strażacy walczą z żywiołem z ostatniej chwili
Ogromny pożar w Rudzie Śląskiej. Strażacy walczą z żywiołem

Około godziny 16. doszło do pożaru o dużej skali w Rudzie Śląskiej. Ogień objął w całości budynek tzw. Chińskiego Marketu. Na miejscu zdarzenia operuje 9 zastępów straży pożarnej, jednak skala pożaru wskazuje, że może być potrzebne dodatkowe wsparcie.

Nie wykazywał oznak życia - pacjent z głęboką hipotermią uratowany w kieleckim szpitalu Wiadomości
Nie wykazywał oznak życia - pacjent z głęboką hipotermią uratowany w kieleckim szpitalu

Gdy służby ratunkowe znalazły 42-letniego mężczyznę, był nieprzytomny, skrajnie wychłodzony i nie wykazywał oznak życia. Tak zwana temperatura głęboka mężczyzny wynosiła 22 st. C.

Katastrofa lotnicza w Wilnie. Nowe informacje z ostatniej chwili
Katastrofa lotnicza w Wilnie. Nowe informacje

Pojawiły się pierwsze ustalenia w sprawie samolotu DHL, który rozbił się w pobliżu lotniska w Wilnie. Według rzecznika niemieckiego MSZ, nie ma obecnie dowodów na to, że był to rosyjski sabotaż.

Rumunia: Szok po wyborach prezydenckich. Czy podobnie będzie po parlamentarnych? polityka
Rumunia: Szok po wyborach prezydenckich. Czy podobnie będzie po parlamentarnych?

Pierwsze miejsce Calina Georgescu, mało znanego, nieposiadającego zaplecza partyjnego prawicowego polityka zaskoczyło Rumunów, a media i komentatorzy mówią o „szoku” i „politycznym trzęsieniu ziemi”. Pojawiają się kolejne pytania: czy w wyborach parlamentarnych 1 grudnia może wygrać radykalna prawica?

Niemcy: Scholz został oficjalnym kandydatem SPD na kanclerza polityka
Niemcy: Scholz został oficjalnym kandydatem SPD na kanclerza

W poniedziałek zarząd SPD oficjalnie nominował Olafa Scholza jako kandydata na kanclerza Niemiec w przedterminowych wyborach parlamentarnych, które odbędą się 23 lutego 2024 r.

Wojewoda dolnośląski odwołany. Wiadomo, kto go zastąpi z ostatniej chwili
Wojewoda dolnośląski odwołany. Wiadomo, kto go zastąpi

Jak podaje Centrum Informacyjne Rządu, na wniosek szefa resortu Spraw Wewnętrznych i Administracji, premier Donald Tusk powołał Annę Żabską na nowego wojewodę dolnośląskiego. 

Czy Ukraińcy i Białorusini chcą zostać w Polsce? Najnowszy raport NBP pilne
Czy Ukraińcy i Białorusini chcą zostać w Polsce? Najnowszy raport NBP

W poniedziałek NBP upubliczniło raport, poświęcony sytuacji ekonomicznej przebywających w Polsce osób narodowości ukraińskiej i białoruskiej. Jaki procent przybyszów ze wschodu rozważa wyjazd z naszego kraju w inne strony świata?

z ostatniej chwili
Prof. Andrzej Nowak prostuje: nie jestem przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego, choć gorąco popieram dr. Karola Nawrockiego

Podczas sobotniego spotkania w zabytkowej Sali Sokoła w Krakowie ogłoszono, że dr Karol Nawrocki, wspierany przez Komitet Obywatelski, będzie kandydatem na prezydenta rekomendowanym przez środowiska związane z Prawem i Sprawiedliwością. Media szeroko relacjonowały to wydarzenie, informując, że przewodniczącym komitetu został prof. Andrzej Nowak. Sam zainteresowany zaprzeczył jednak tym doniesieniom i przedstawił swoje stanowisko.

REKLAMA

Marcin Bąk: Dziury w spodniach, dziury w cywilizacji

Moda na dziurawe, rozdarte spodnie, sprzedawane w sklepach w milionach sztuk rocznie, mogą się nam wydawać pewną ekstrawagancją kostiumologiczną, jakich wiele już było w dziejach. Tym razem jednak chodzi o coś więcej. Pomieszaniu uległ najgłębszy porządek związany z pojęciem wartości.
 Marcin Bąk: Dziury w spodniach, dziury w cywilizacji

Różne, dziwaczne mody

Na temat mody w sposobach ubierania się napisano już wiele popularnych książek i poważnych rozpraw naukowych. Jest to zjawisko występujące od początków ludzkiej cywilizacji, bardzo ciekawe i zróżnicowane zarazem. Różnie się też próbuje wyjaśnić przyczyny jego istnienia. Część badaczy upatruje powód powstania różnych mód w zachowaniach godowych, związanych z chęcią zwrócenia na siebie uwagi potencjalnie najlepszego partnera w procesie rozrodczym. Inni postrzegają modę jako pochodna istnienia hierarchii społecznej i chęci wyróżnienia się spośród społeczności.

Sposoby ubierania się, czesania fryzur czy brody bywały bardzo ciekawe, bywały też dziwaczne. Dzięki bardzo bogatej ikonografii możemy prześledzić rozwój i zanikanie niektórych mód w minionych epokach. Czasem niektóre elementy ubioru noszone w pewnych krajach wydają się nie tylko modne ale i praktyczne – na przykład stożkowe kapelusze ze słomy zakładane przez ludzi wszystkich stanów w feudalnej Japonii. Inne elementy wydawać się mogą dziwaczne i niepraktyczne. Takimi bywały w różnych kulturach buty na bardzo wysokich obcasach, koturny, niepraktyczne i niestabilne ale być może dodające jakoś punktów do szacunku przez sztuczne zwiększenie wzrostu. Ciekawie wyglądają liczne zapożyczenia do stroju cywilnego z kultury militarnej, to nie jest tylko specjalność ostatnich lat. W XV wieku w Europie rozpowszechnił się męski strój zwany doublet. Był to rodzaj, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, garnituru składającego się z dwóch części – obcisłych nogawic i zapinanej ciasno kurtki. W ramiona kurtki z czasem wstawiano pikowania, przez co strój noszony na co dzień przez cywilów upodabniał się do watowanych kurtek zakładanych pod zbroję. Dzięki tej modzie mężczyźni mogli podkreślać swoją, prawdziwa bądź tylko iluzoryczną, łączność ze stanem rycerskim.

To koniec tanich wakacji all inclusive? Popularna wyspa mówi "nie" wczasowiczom

Dziadowskie łachy w markowych sklepach

Jak na tle dziejów mody wyglądają spodnie z dziurami? Wyglądają przedziwnie. Jak już się rzekło, moda miała swoje curiosa, ludzie potrafili zakładać na siebie najbardziej fikuśne i niepraktyczne rzeczy jednak czegoś takiego, jak zakładanie spodni z dziurami chyba nigdy nie było. Znajdziemy wprawdzie wcale liczne przykłady strojów czy obuwia, z fikuśnie wykonywanymi otworami, ażurowane i tak dalej ale czegoś takiego jak współczesne spodnie z dziurami na kolanach, traktowanymi jako krzyk mody,  nie było. Dziura w ubraniu, wynikająca ze zniszczenia, była zawsze dowodem biedy. Jeśli sięgniemy do malarstwa Hieronima Boscha czy do dzieł innych mistrzów holenderskich to spotkamy się tam z dziurami na ubraniach w wyobrażeniach żebraków, ludzi z gminu, biedaków. Tak będzie na zagadkowym obrazie „Wędrowiec” mistrza Boscha, tak będzie na obrazach obu Breuegelów. Dziura na nogawicy jest zawsze zewnętrzną oznaką ubóstwa, często także, w warstwie symbolicznej, ubóstwa duchowego.

Czym jest dziura? W największym skrócie dziura jest brakiem czegoś, pustką, niebytem. Dziura  w spodniach, wynikająca z przecięcia, przedarcia materiału jest zawsze jakimś mankamentem, jakimś deficytem. Zdarzało się w przeszłości, że sprzedawano na targach takie stare, znoszone ubrania z dziurami. Zasada była jednak zawsze taka sama – cena ubrania z dziurą była znacznie niższa niż ubrania całego, nawet używanego. Dlatego część biedoty mogła sobie na takie zniszczone, dziurawe ubrania pozwolić. Nigdy jednak nie sprzedawano dziurawych spodni w cenie nowego ubrania. Teraz jednak mamy do czynienia z sytuacją zupełnie nową. Spodnie dostępne w sklepach, spodnie z dziurami w różnych fasonach, mniejszymi i większymi, są do kupienia w takich samych cenach, jak spodnie całe. Wiem, bo sam sprawdzałem. Jest to absolutne curiosum, nasza cywilizacja doszła do takiego punktu, w którym sprzedaje się dziurę tak jakby stanowiła jakąś realną wartość. Sprzedaje się nic jako coś.  Pytałem się też właścicielki takich właśnie, rozdartych na kolanach spodni, kupionych w sklepie za kilkaset PLN, dlaczego je kupiła i dlaczego je nosi? Odpowiedziała, że uważa noszenie takich spodni za uzewnętrznienie własnej postawy życiowej, swojego charakteru, pewnego nonkonformizmu. No powiedzmy...

Perfekcja, słowo pochodzące z łaciny i tłumaczone jako doskonałość, oznaczało pierwotnie w języku Rzymian coś, co zostało wykonane do końca, zgodnie z planem. W przypadku rozdartych na kolanie spodni, sprzedawanych za pełną kwotę, jako wykonanych perfekcyjnie, mamy do czynienia z jakąś karykaturą pojęć.

Czytaj także: Polacy uwielbiają wakacje all inclusive w Turcji, ale czy jest to bezpieczne?  

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe