Chory Łukaszenka, bezradna białoruska opozycja
Nie od dziś wiadomo, że gdy reżim organizuje wybory, w których z góry wiadomo kto ma wygrać, to zależy mu na jak najwyższej frekwencji. Legitymacja zwycięzcy wtedy mocniejsza. Tym razem było – oficjalnie – 85,7% - czyli nieco więcej niż w 2020 roku, gdy mieliśmy rzeczywistą konkurencję dla Łukaszenki w osobie samej Cichanouskiej. Opozycja miała przed tymi wyborami różne strategie dotyczące sposobu walki z reżimem. Zianon Paźniak, Andrej Sannikau czy Waleryj Cepkała (dwaj ostatni to byli wysocy funkcjonariusze reżimu) opowiadali się za całkowitym bojkotem wyborów. Tymczasem środowisko Swiatłany Cichanouskiej i Pawła Łatuszki (byłego ambasadora Łukaszenki w Polsce) wzywało do udziału w wyborach i głosowania „przeciwko wszystkim kandydatom” (jest taka opcja na karcie, podobnie jak w wielu innych postsowieckich krajach). Biorąc pod uwagę brak jakiegokolwiek nadzoru nad liczeniem głosów, udział w wyborach był bez znaczenia i służył jedynie stworzeniu iluzji frekwencji wyborczej, co jest korzystne dla reżimu. Wzywając do udziału w wyborach – faktem jest, że Cichanouska nieco złagodziła stanowisko, bo w grudniu wzywała wszystkich, a tuż przed wyborami, choćby w wywiadzie dla francuskiej prasy, mówiła, żeby głosowali „przeciwko wszystkim kandydatom” ci zmuszeni pójść do urn – ta część emigracji politycznej Białorusi jeśli nie pomogła, to na pewno nie zaszkodziła planom Łukaszenki.
"Wynik jaki chce"
Nie ma się jednak co oszukiwać, co by opozycja nie zrobiła, Łukaszenka i tak by miał taki wynik, jaki chce. Blisko 87,5% - taki wpisano tym razem. Ale to były pierwsze wybory prezydenckie na Białorusi bez faktycznej konkurencji dla Łukaszenki. Była czwórka „rywali”, ale o jej autentyczności niech świadczy fakt, że drugie miejsce zajął komunista, który w czasie kampanii… oficjalnie poparł Łukaszenkę. Zresztą to były „wybory” iście sowieckie, tak sowieckie, jak sowiecki do szpiku kości jest były dyrektor kołchozu. W trosce o wysoką frekwencję, pracownikom instytucji państwowych zakazano urlopów, a lekarze mieli zadbać o oddanie głosu nawet przez pacjentów przebywających na oddziale intensywnej terapii. Głównymi obserwatorami wyborów byli przedstawiciele zaprzyjaźnionych z Białorusią krajów WNP. W tych dniach białoruskie kanały państwowe przekonywały mieszkańców kraju, że Łukaszenka, choć jest u władzy od 30 lat, to wciąż gwarancja spokoju. Świat dosłownie stoi na progu trzeciej wojny światowej, a skoro tak, to powinniśmy się zjednoczyć, aby nie dać się w nią wciągnąć – tak wyglądała narracja reżimu.
Chory Łukaszenka
Taka narracja sugeruje też, jaka ma być, a właściwie jaką kadencję chciałby mieć Łukaszenka. Czyli pokój, spokój, stabilizacja. Białoruś jako wyspa spokoju otoczona wrogami z NATO i krajami prowadzącymi wojnę (Rosja i Ukraina). Stąd też pomysł, żeby wysłać białoruskie wojsko jako siły pokojowe na Ukrainę. Dyktator jest po 2020 roku uzależniony w pełni od Rosji. Ten układ obecnie satysfakcjonuje obie strony. Rosję też, dopóki Łukaszenka jest lojalny i nie próbuje znów czegoś kombinować z dyplomatami zachodnimi. Łukaszenka to wie. Dlatego będzie chciał jak najdłużej wegetować w ten sposób. A nie wiadomo, czy dożyje końca tej kadencji – z jego zdrowiem wydaje się być nawet gorzej, niż ze zdrowiem Putina. Właściwie Łukaszenka powinien trzymać kciuki za to, by Putin rządził jak najdłużej i żeby reżim białoruski miał wsparcie Moskwy. Bo brak takiego wsparcia może oznaczać błyskawiczny upadek. Jak w przypadku Asada. Wydarzenia w Syrii na pewno do tej pory uważnie analizują doradcy Łukaszenki…