[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 


 

POLECANE
Wypadek na autostradzie. Nie żyje 46 osób Wiadomości
Wypadek na autostradzie. Nie żyje 46 osób

Policja w Ugandzie poinformowała o makabrycznym wypadku drogowym, w wyniku którego zginęło 46 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Do katastrofy doszło na autostradzie Kampala–Gulu, jednej z najbardziej ruchliwych dróg w kraju. Wcześniej lokalne władze przekazały, że ofiar było 63, jednak ugandyjska policja skorygowała dane, wyjaśniając, że w początkowych raportach omyłkowo uwzględniono osoby nieprzytomne, które w rzeczywistości żyją i są obecnie hospitalizowane.

Tobiasz Bocheński: Porażka Zielonego Ładu w Parlamencie Europejskim z ostatniej chwili
Tobiasz Bocheński: Porażka Zielonego Ładu w Parlamencie Europejskim

"Udało się zatrzymać zły kompromis nad Zielonym Ładem (…) Dziś wygraliśmy głosowanie w Parlamencie Europejskim. Dzięki jedności i determinacji posłów PiS będziemy dalej pracować nad wykasowaniem przepisów Zielonego Ładu" – informuje w mediach społecznościowych europoseł PiS Tobiasz Bocheński.

KE utrzymuje rabunkową politykę energetyczną. Ursula von der Leyen chce obniżać ceny energii z pieniędzy podatników z ostatniej chwili
KE utrzymuje rabunkową politykę energetyczną. Ursula von der Leyen chce obniżać ceny energii z pieniędzy podatników

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała obniżenie cen energii elektrycznej... z pieniędzy podatników. Mają posłużyć do tego unijne fundusze spójności oraz środki krajowe. Tym samym zamiast wycofać się ze szkodliwego Zielonego Ładu, zamierza głębiej sięgnąć do kieszeni obywateli.

Pilny komunikat dla mieszkańców Wrocławia Wiadomości
Pilny komunikat dla mieszkańców Wrocławia

Od 26 października do 4 grudnia 2025 roku Lotnisko Wrocław (Port Lotniczy Wrocław im. Mikołaja Kopernika) będzie całkowicie nieczynne. Powodem czasowego zamknięcia jest rozbudowa i modernizacja strefy startu i lądowania, które wymagają wyłączenia całej infrastruktury lotniska z użytkowania. W tym czasie nie będą realizowane żadne loty krajowe ani międzynarodowe z Wrocławia. Prace modernizacyjne mają poprawić przepustowość lotniska oraz bezpieczeństwo operacji lotniczych w przyszłości. Czym zastąpić połączenia lotnicze na czas remontu wrocławskiego lotniska?

Polacy ocenili sytuację w kraju. Nowy sondaż CBOS z ostatniej chwili
Polacy ocenili sytuację w kraju. Nowy sondaż CBOS

Po poprawie we wrześniu ogólnej oceny sytuacji w kraju, w pierwszej połowie października ocena ta się pogorszyła. 50 proc. badanych uważa, że sytuacja w naszym kraju zmierza w złym kierunku. Odmiennego zdania jest 32 proc. Poglądu na ten temat nie ma 18 proc. – wynika z sondażu CBOS.

Szaleństwa UE ciąg dalszy - biliony dolarów na neutralność klimatyczną. Jest stanowisko Rady na COP30 z ostatniej chwili
Szaleństwa UE ciąg dalszy - biliony dolarów na neutralność klimatyczną. Jest stanowisko Rady na COP30

„Rada zatwierdziła dziś konkluzje dotyczące przygotowań UE do 30. Konferencji Stron (COP30) Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), która odbędzie się w dniach 10–21 listopada 2025 r. w Belém w Brazylii. UE zapowiada wzmocnienie ambicji klimatycznych i zwiększoną mobilizację finansową krajów członkowskich w zakresie zielonej transformacji. Oznacza to biliony dolarów kredytów.

Zatrzymano Ukraińca. Jest podejrzany o szpiegostwo z ostatniej chwili
Zatrzymano Ukraińca. Jest podejrzany o szpiegostwo

24-letni obywatel Ukrainy Bohdan K. podejrzany jest o działanie na rzecz obcego wywiadu. Według śledczych przekazywał zdjęcia i współrzędne obiektów krytycznych należących do wojska. Nie przyznał się do winy. Wyrażał poglądy prorosyjskie i podważał suwerenność Ukrainy.

Komunikat dla mieszkańców Dolnego Śląska z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Dolnego Śląska

W czwartek, 23 października 2025 r., w godzinach pomiędzy 8 a 16, odbędą się prace serwisowe w tunelach drogowych na drodze ekspresowej S3.

Brutalny atak nożem na policjanta. Sąd zdecydował ws. Ukraińca z ostatniej chwili
Brutalny atak nożem na policjanta. Sąd zdecydował ws. Ukraińca

Sąd zadecydował o aresztowaniu 21-latka, obywatela Ukrainy, który podczas policyjnej interwencji w Katowicach zaatakował nożem jednego z funkcjonariuszy. Zranił go w okolice łokcia, przed poważniejszymi obrażeniami policjanta uchroniła kamizelka kuloodporna – podała w środę policja.

Prezydent Nawrocki jak James Bond, a Trzaskowski zaliczył wpadkę. Co za Shrek gorące
Prezydent Nawrocki jak James Bond, a Trzaskowski zaliczył wpadkę. "Co za Shrek"

Podczas gali XIX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Teatrze Wielkim w Warszawie pojawiła się para prezydencka – Karol i Marta Nawroccy. Pierwsza dama znów olśniła elegancją, a sam prezydent zebrał porównania do... Jamesa Bonda! Internauci nie kryli natomiast oburzenia na stylizacje prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego i szefa MSZ Radosława Sikorskiego. Zobacz zdjęcia.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe