Czy len to tkanina przyszłości?

Len, jak rzadko która roślina, od zarania ludzkości był wykorzystywany niemal w 100 procentach. To dowód inteligencji człowieka, który umiał, podobnie jak zwierzęta, rozpoznawać rośliny, by je zjeść, ale nauczył się także przetwarzać je na swoje potrzeby. Len po wiekach ustąpił pola bawełnie i tworzywom sztucznym, by powrócić do łask jako materiał o wyjątkowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Dziś nazywany jest często tkaniną przyszłości.
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa Czy len to tkanina przyszłości?
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa / Freepik.com

Len zwyczajny to tylko jeden z gatunków dość licznej rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, z rejonu Złotego Rogu, gdzie żyzna ziemia dała podstawę do tworzenia pierwszych upraw rolniczych. Obecnie znany jest na całym świecie, ale tylko z uprawy, choć w Polsce czasami dziczeje.

Ekspansja niebieskiego kwiatka

Len jest materiałem znanym od starożytnych czasów i według wielu źródeł najstarszym włóknem tekstylnym na świecie, jego zastosowanie datuje się nawet na 8 tysięcy lat przed Chrystusem. W starożytnym Egipcie lnianymi bandażami owijano mumie, a starożytni Grecy z lnianej tkaniny szyli żagle. Słynni kupcy i żeglarze – Fenicjanie, kupowali len w Egipcie, aby eksportować go do Irlandii, Anglii i Bretanii, dzięki czemu włókno dotarło na kontynent europejski. Od momentu pojawienia się na terenie Europy produkcja i wykorzystanie lnu przeszły spektakularny rozwój. W okresie rzymskim rozwinęły się w całym Imperium, a Rzymianie zaczęli używać go nie tylko do wyrobu odzieży, ale także w domu. W średniowieczu len znalazł nowe kierunki ekspansji, zwłaszcza w środkowej i północnej Europie. Średniowieczni malarze używali gotowanego oleju lnianego dla uzyskania łatwiejszych w użyciu farb o żywszych kolorach. Później z nastaniem renesansu len znalazł także zastosowanie do produkcji pościeli, serwet i obrusów. Wojny religijne targające Europą zmusiły tysiące flamandzkich tkaczy do emigracji, zwłaszcza do Anglii i Irlandii, pozwalając lnianym produktom opanować „tekstylnie” obie wyspy. W tym samym okresie len pojawił się także w Polsce i Rosji.

Czym jest len?

Len jest włóknem otrzymywanym z łodygi rośliny lnu zwyczajnego, składającym się w około 70 procentach z celulozy. Ze składu i struktury włókien lnianych wynikają wyjątkowe właściwości, pozwalające na obróbkę tkanin zależnie od ich ostatecznego przeznaczenia, które może obejmować ubrania, wyposażenie wnętrz, bieliznę domową, ale i zastosowania techniczne. Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jedną z najmocniejszych i najtrwalszych tkanin. Wytrzymałość ta wynika głównie z budowy włókien oraz wysokiej zawartości celulozy, która je wzmacnia. Skład ten wyjaśnia również słabą zdolność włókien lnu do regeneracji po zginaniu, czyli podatność na gniecenie. Wytrzymałość lnu nadaje tkaninom bardzo dużą stabilność, wysoką wytrzymałość mechaniczną i trwałość, dzięki czemu ubrania lniane mogą nam służyć przez wiele lat. Len najczęściej wykorzystywany jest w przemyśle włókienniczym do produkcji przewiewnych ubrań (spodni, bluzek, sukienek, garniturów, płaszczy), wytrzymałej bielizny domowej (pościeli, ręczników, obrusów, koców), elementów wyposażeniu wnętrz (tapicerka, zasłony, poduszki), płyt paździerzowych stosowanych w budownictwie i meblarstwie, papieru, sznurów do sieci rybackich oraz farb i lakierów. W postaci nasion i oleju używa się go do produkcji pasz dla zwierząt, w kosmetyce jako składnik kremów, mydeł i maseczek oraz maści leczniczych, które mają działanie regenerujące, zmiękczające i przeciwzapalne, a także jako rekomendowany składnik diety (zalety spożywania lnu to temat na odrębny artykuł).

Gdzie jest uprawiany?

Len naturalnie występuje głównie na terenach dzisiejszej Syrii, Iranu, Iraku i Izraela, ale jego uprawy znajdują się niemalże na całym świecie. W Europie jest on trzecią najczęściej wysiewaną rośliną oleistą, po rzepaku i słoneczniku, a największe pola lniane znajdują się we Francji i w Ukrainie. Dobrze rośnie w regionach o klimacie dość umiarkowanym i wilgotnym, m.in. Holandii, Belgii i Rumunii. Największym producentem siemienia lnianego na świecie jest Kanada, za nią plasują się Argentyna, Indie, Chiny i Nowa Zelandia. Mimo to len uprawiany w Europie Zachodniej uważa się za jeden z najlepszych na świecie, co wynika z dostępności odpowiednich gleb, korzystnych warunków klimatycznych oraz głębokiej wiedzy doświadczonych rolników. Specjaliści dbają o przygotowanie terenu, wybór odmian i siew lnu, monitorowanie upraw, odchwaszczanie, kończąc na zbiorze i maceracji w celu ułatwienia wydobycia włókien.

W przeszłości len był nieodłącznym elementem naszej gospodarki, a historia jego produkcji sięga wieków. Polski len, znany również jako len zwyczajny, był jednym z najważniejszych surowców włókienniczych. Wiele regionów w Polsce posiadało własną tradycję uprawy i przetwarzania lnu. Przez wieki polskie lniarstwo rozwijało się, tworząc zarówno tkaniny o wysokiej jakości, jak również olej lniany. Dzisiaj produkcja lnu w Polsce nie jest już tak powszechna, ale z roku na rok rośnie, a szacunki mówią o 6–7 tys. hektarów upraw. Nadal ma znaczenie kulturowe i historyczne, a do jej obecności głęboko zakorzenionej w polskiej kulturze i języku warto kiedyś wrócić.

Niezwykłe właściwości skromnej rośliny

Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jednym z najmocniejszych. Ze względu na swoją wysoką wytrzymałość na rozciąganie plasuje się zaraz za specjalnymi stalami (!). Ma wysoką zdolność absorpcji wilgoci – może zatrzymać masę wody równą swojej suchej masie, co czyni go idealnym włóknem do bezpośredniego kontaktu ze skórą, zarówno w przypadku odzieży, jak i bielizny domowej, a także ubrań dla niemowląt i pieluch wielorazowego użytku. Posiada właściwości izolacyjne i termoregulacyjne, co sprawia, że jest wygodny o każdej porze roku. Latem bezwonny z natury len jest tkaniną oddychającą, a zimą izolującą. Jest ponadto hipoalergiczny i antybakteryjny, dzięki czemu nie podrażnia skóry. Co istotne, jest materiałem antystatycznym i odpornym na promieniowanie UV. Ma także właściwości dźwiękoszczelne i izolacyjne i dlatego jest stosowany do wyposażenia wnętrz. Absorbuje wstrząsy lepiej niż włókno szklane, dlatego używa się go do produkcji rakiet tenisowych, kasków i nart. Jest przyjazny dla środowiska – jego uprawa nie wyczerpuje gleby i nie wymaga dużej ilości wody. Len nie jest atakowany przez pasożyty, dlatego nie wymaga stosowania pestycydów. Niepotrzebny łatwo ulega biodegradacji, a włókna lnu użyźniają glebę.

Styliści polecają len

Z lnu korzystają producenci najlepszych, luksusowych marek, pomimo – a może właśnie dlatego – że len jest dość drogim materiałem. Chodzi zarówno o ceny samej przędzy lnianej, jak i skomplikowany proces produkcji. Włókna lnu przechodzą skomplikowaną selekcję, zanim powstanie z nich przędza. Za ceną idzie jednak wysoka jakość, którą doceniają klienci na całym świecie. Lniane ubrania, pościele czy zasłony to produkty, które cechuje trwałość przez lata. Można je bezpiecznie prać w pralce, a potem suszyć w suszarce bębnowej. Len dobrze się starzeje; nie blaknie ani nie odkształca się pod wpływem temperatury i środków piorących. Nie bez znaczenia są też takie atuty jak mała podatność na odkształcenia oraz charakterystyczna sztywność, wynikająca z obecności resztek substancji pektynowych.

Wysoko cenione są włoskie wyroby z lnu, ale i nasze, polskie, cieszą się dobrą opinią. Zdaniem kreatorów mody len pozwala na elegancki i sportowy wygląd dzięki minimalistycznym fasonom. Jest bardzo wygodny w noszeniu, przewiewny, gwarantuje uczucie komfortu przez cały dzień. Idealny na upał, co potwierdza się w produkcji odzieży przeznaczonej w tropiki. W wyniku częstych zabiegów pielęgnacyjnych ubrania z czasem stają się jeszcze piękniejsze. Naturalna barwa włókna nadaje mu ponadczasowy charakter, współgrający ze wszystkimi trendami o charakterze ekologicznym, podkreślony subtelnym połyskiem. Jeśli już sięga się po barwniki, to naturalnymi roślinami oleistymi, m.in. zielem krwawnika, skrzypu polnego i pestkami awokado. Przewrotnie skłonność do gniecenia w wielu przypadkach uważana jest za atut, a żmudne walki z żelazkiem odchodzą w przeszłość. Ze względu na biodegradowalność, sposób uprawy, pozyskania i produkcji len jest zgodny z filozofią slow fashion.

 

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Gorąco w Birmingham. Legia odpowiada na oskarżenia z ostatniej chwili
Gorąco w Birmingham. Legia odpowiada na oskarżenia

Aston Villa złożyła do UEFA skargę na Legię Warszawa w związku z zamieszkami w czwartek w Birmingham, z udziałem polskich kibiców, przed meczem piłkarskiej Ligi Konferencji. Legia odpowiada na oskarżenia.

Afera wiatrakowa. Schetyna: Nie widzę złego kontekstu tej sprawy z ostatniej chwili
Afera wiatrakowa. Schetyna: "Nie widzę złego kontekstu tej sprawy"

Nie widzę żadnego złego kontekstu tej sprawy, uważam, że wszystko zostało wyjaśnione - powiedział w sobotę w RMF FM senator KO Grzegorz Schetyna, odnosząc się do zapisów projektu dot. wsparcia odbiorców energii. Podkreślił, że projekt będzie szczegółowo omawiany w parlamencie.

Książę William zdradził Kate Middleton? W Pałacu Buckingham zapadła decyzja z ostatniej chwili
Książę William zdradził Kate Middleton? W Pałacu Buckingham zapadła decyzja

Media od wielu lat spekulują o rzekomym romansie księcia Williama z arystokratką lady Cholmondeley (Rose Hanbury). Królewski ekspert Omid Scobie ujawnił, jaka decyzja zapadła w Pałacu Buckingham.

Znana polska piosenkarka usłyszała zarzuty z ostatniej chwili
Znana polska piosenkarka usłyszała zarzuty

Prokuratura Rejonowa Warszawa–Ochota skierowała kolejny akt oskarżenia przeciwko osobie zaangażowanej w nielegalną reklamę alkoholu. Tym razem do warszawskiego Sądu Rejonowego trafił akt oskarżenia przeciwko Małgorzacie J.

Koniec obławy we Wrocławiu. Poszukiwany mężczyzna został zatrzymany z ostatniej chwili
Koniec obławy we Wrocławiu. Poszukiwany mężczyzna został zatrzymany

"Poszukiwany mężczyzna został zatrzymany przez policjantów" - informuje policja. 44-latek był poszukiwany w związku z postrzeleniem dwóch policjantów we Wrocławiu. Do zdarzenia doszło w nocy z piątku na sobotę przy ul. Sudeckiej.

Postrzelił dwóch funkcjonariuszy. Policja publikuje wizerunek i oferuje nagrodę z ostatniej chwili
Postrzelił dwóch funkcjonariuszy. Policja publikuje wizerunek i oferuje nagrodę

W nocy z piątku na sobotę na terenie Wrocławia doszło do strzelaniny, w wyniku której dwóch policjantów trafiło do szpitala.

Niepokojące doniesienia z granicy. Straż Graniczna wydała komunikat z ostatniej chwili
Niepokojące doniesienia z granicy. Straż Graniczna wydała komunikat

30 cudzoziemców próbowało minionej doby przedostać się z Białorusi do Polski – podała w sobotę rano Straż Graniczna. Dodała, że dziewięć osób na widok polskich patroli zawróciło na Białoruś.

Śmierć 14-latki z Andrychowa.Ktoś musi odpowiedzieć z ostatniej chwili
Śmierć 14-latki z Andrychowa."Ktoś musi odpowiedzieć"

W Andrychowie doszło do śmierci dziecka, ktoś musi za to odpowiedzieć. To musi być jasny sygnał dla innych policjantów, że nie ma przyzwolenia na takie pełnienie służby - mówi PAP emerytowany policjant, były rzecznik prasowy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Maciej Karczyński.

Tadeusz Płużański: „Giń, polska świnio” Wiadomości
Tadeusz Płużański: „Giń, polska świnio”

1 grudnia 1942 r. w Łodzi, na wyodrębnionym terenie Litzmannstadt Ghetto przy ul. Przemysłowej, Niemcy utworzyli obóz dla polskich dzieci i młodzieży. Do stycznia 1945 r. męczyli tu ok. 3 tysiące z nich, w wieku od dwóch do 16 lat.

9 grudnia odbędzie się 1 Kongres Blisko Rodziny Wiadomości
9 grudnia odbędzie się 1 Kongres Blisko Rodziny

9 grudnia odbędzie się 1 Kongres Blisko Rodziny. W wydarzeniu można wziąć udział na żywo lub online. Rozpoczęcie o 10.00 w Auli Schumana UKSW w Warszawie. Nieodłączną częścią tej inicjatywy jest publikacja złożona z tekstów dotyczących rodziny. Są to artykuły poruszające między innymi takie tematy jak: wypalenie rodzicielskie, work – life balance, kondycja rodziny we współczesnym świecie. (Fragmenty tekstów zamieszczamy na poniżej).

REKLAMA

Czy len to tkanina przyszłości?

Len, jak rzadko która roślina, od zarania ludzkości był wykorzystywany niemal w 100 procentach. To dowód inteligencji człowieka, który umiał, podobnie jak zwierzęta, rozpoznawać rośliny, by je zjeść, ale nauczył się także przetwarzać je na swoje potrzeby. Len po wiekach ustąpił pola bawełnie i tworzywom sztucznym, by powrócić do łask jako materiał o wyjątkowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Dziś nazywany jest często tkaniną przyszłości.
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa Czy len to tkanina przyszłości?
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa / Freepik.com

Len zwyczajny to tylko jeden z gatunków dość licznej rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, z rejonu Złotego Rogu, gdzie żyzna ziemia dała podstawę do tworzenia pierwszych upraw rolniczych. Obecnie znany jest na całym świecie, ale tylko z uprawy, choć w Polsce czasami dziczeje.

Ekspansja niebieskiego kwiatka

Len jest materiałem znanym od starożytnych czasów i według wielu źródeł najstarszym włóknem tekstylnym na świecie, jego zastosowanie datuje się nawet na 8 tysięcy lat przed Chrystusem. W starożytnym Egipcie lnianymi bandażami owijano mumie, a starożytni Grecy z lnianej tkaniny szyli żagle. Słynni kupcy i żeglarze – Fenicjanie, kupowali len w Egipcie, aby eksportować go do Irlandii, Anglii i Bretanii, dzięki czemu włókno dotarło na kontynent europejski. Od momentu pojawienia się na terenie Europy produkcja i wykorzystanie lnu przeszły spektakularny rozwój. W okresie rzymskim rozwinęły się w całym Imperium, a Rzymianie zaczęli używać go nie tylko do wyrobu odzieży, ale także w domu. W średniowieczu len znalazł nowe kierunki ekspansji, zwłaszcza w środkowej i północnej Europie. Średniowieczni malarze używali gotowanego oleju lnianego dla uzyskania łatwiejszych w użyciu farb o żywszych kolorach. Później z nastaniem renesansu len znalazł także zastosowanie do produkcji pościeli, serwet i obrusów. Wojny religijne targające Europą zmusiły tysiące flamandzkich tkaczy do emigracji, zwłaszcza do Anglii i Irlandii, pozwalając lnianym produktom opanować „tekstylnie” obie wyspy. W tym samym okresie len pojawił się także w Polsce i Rosji.

Czym jest len?

Len jest włóknem otrzymywanym z łodygi rośliny lnu zwyczajnego, składającym się w około 70 procentach z celulozy. Ze składu i struktury włókien lnianych wynikają wyjątkowe właściwości, pozwalające na obróbkę tkanin zależnie od ich ostatecznego przeznaczenia, które może obejmować ubrania, wyposażenie wnętrz, bieliznę domową, ale i zastosowania techniczne. Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jedną z najmocniejszych i najtrwalszych tkanin. Wytrzymałość ta wynika głównie z budowy włókien oraz wysokiej zawartości celulozy, która je wzmacnia. Skład ten wyjaśnia również słabą zdolność włókien lnu do regeneracji po zginaniu, czyli podatność na gniecenie. Wytrzymałość lnu nadaje tkaninom bardzo dużą stabilność, wysoką wytrzymałość mechaniczną i trwałość, dzięki czemu ubrania lniane mogą nam służyć przez wiele lat. Len najczęściej wykorzystywany jest w przemyśle włókienniczym do produkcji przewiewnych ubrań (spodni, bluzek, sukienek, garniturów, płaszczy), wytrzymałej bielizny domowej (pościeli, ręczników, obrusów, koców), elementów wyposażeniu wnętrz (tapicerka, zasłony, poduszki), płyt paździerzowych stosowanych w budownictwie i meblarstwie, papieru, sznurów do sieci rybackich oraz farb i lakierów. W postaci nasion i oleju używa się go do produkcji pasz dla zwierząt, w kosmetyce jako składnik kremów, mydeł i maseczek oraz maści leczniczych, które mają działanie regenerujące, zmiękczające i przeciwzapalne, a także jako rekomendowany składnik diety (zalety spożywania lnu to temat na odrębny artykuł).

Gdzie jest uprawiany?

Len naturalnie występuje głównie na terenach dzisiejszej Syrii, Iranu, Iraku i Izraela, ale jego uprawy znajdują się niemalże na całym świecie. W Europie jest on trzecią najczęściej wysiewaną rośliną oleistą, po rzepaku i słoneczniku, a największe pola lniane znajdują się we Francji i w Ukrainie. Dobrze rośnie w regionach o klimacie dość umiarkowanym i wilgotnym, m.in. Holandii, Belgii i Rumunii. Największym producentem siemienia lnianego na świecie jest Kanada, za nią plasują się Argentyna, Indie, Chiny i Nowa Zelandia. Mimo to len uprawiany w Europie Zachodniej uważa się za jeden z najlepszych na świecie, co wynika z dostępności odpowiednich gleb, korzystnych warunków klimatycznych oraz głębokiej wiedzy doświadczonych rolników. Specjaliści dbają o przygotowanie terenu, wybór odmian i siew lnu, monitorowanie upraw, odchwaszczanie, kończąc na zbiorze i maceracji w celu ułatwienia wydobycia włókien.

W przeszłości len był nieodłącznym elementem naszej gospodarki, a historia jego produkcji sięga wieków. Polski len, znany również jako len zwyczajny, był jednym z najważniejszych surowców włókienniczych. Wiele regionów w Polsce posiadało własną tradycję uprawy i przetwarzania lnu. Przez wieki polskie lniarstwo rozwijało się, tworząc zarówno tkaniny o wysokiej jakości, jak również olej lniany. Dzisiaj produkcja lnu w Polsce nie jest już tak powszechna, ale z roku na rok rośnie, a szacunki mówią o 6–7 tys. hektarów upraw. Nadal ma znaczenie kulturowe i historyczne, a do jej obecności głęboko zakorzenionej w polskiej kulturze i języku warto kiedyś wrócić.

Niezwykłe właściwości skromnej rośliny

Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jednym z najmocniejszych. Ze względu na swoją wysoką wytrzymałość na rozciąganie plasuje się zaraz za specjalnymi stalami (!). Ma wysoką zdolność absorpcji wilgoci – może zatrzymać masę wody równą swojej suchej masie, co czyni go idealnym włóknem do bezpośredniego kontaktu ze skórą, zarówno w przypadku odzieży, jak i bielizny domowej, a także ubrań dla niemowląt i pieluch wielorazowego użytku. Posiada właściwości izolacyjne i termoregulacyjne, co sprawia, że jest wygodny o każdej porze roku. Latem bezwonny z natury len jest tkaniną oddychającą, a zimą izolującą. Jest ponadto hipoalergiczny i antybakteryjny, dzięki czemu nie podrażnia skóry. Co istotne, jest materiałem antystatycznym i odpornym na promieniowanie UV. Ma także właściwości dźwiękoszczelne i izolacyjne i dlatego jest stosowany do wyposażenia wnętrz. Absorbuje wstrząsy lepiej niż włókno szklane, dlatego używa się go do produkcji rakiet tenisowych, kasków i nart. Jest przyjazny dla środowiska – jego uprawa nie wyczerpuje gleby i nie wymaga dużej ilości wody. Len nie jest atakowany przez pasożyty, dlatego nie wymaga stosowania pestycydów. Niepotrzebny łatwo ulega biodegradacji, a włókna lnu użyźniają glebę.

Styliści polecają len

Z lnu korzystają producenci najlepszych, luksusowych marek, pomimo – a może właśnie dlatego – że len jest dość drogim materiałem. Chodzi zarówno o ceny samej przędzy lnianej, jak i skomplikowany proces produkcji. Włókna lnu przechodzą skomplikowaną selekcję, zanim powstanie z nich przędza. Za ceną idzie jednak wysoka jakość, którą doceniają klienci na całym świecie. Lniane ubrania, pościele czy zasłony to produkty, które cechuje trwałość przez lata. Można je bezpiecznie prać w pralce, a potem suszyć w suszarce bębnowej. Len dobrze się starzeje; nie blaknie ani nie odkształca się pod wpływem temperatury i środków piorących. Nie bez znaczenia są też takie atuty jak mała podatność na odkształcenia oraz charakterystyczna sztywność, wynikająca z obecności resztek substancji pektynowych.

Wysoko cenione są włoskie wyroby z lnu, ale i nasze, polskie, cieszą się dobrą opinią. Zdaniem kreatorów mody len pozwala na elegancki i sportowy wygląd dzięki minimalistycznym fasonom. Jest bardzo wygodny w noszeniu, przewiewny, gwarantuje uczucie komfortu przez cały dzień. Idealny na upał, co potwierdza się w produkcji odzieży przeznaczonej w tropiki. W wyniku częstych zabiegów pielęgnacyjnych ubrania z czasem stają się jeszcze piękniejsze. Naturalna barwa włókna nadaje mu ponadczasowy charakter, współgrający ze wszystkimi trendami o charakterze ekologicznym, podkreślony subtelnym połyskiem. Jeśli już sięga się po barwniki, to naturalnymi roślinami oleistymi, m.in. zielem krwawnika, skrzypu polnego i pestkami awokado. Przewrotnie skłonność do gniecenia w wielu przypadkach uważana jest za atut, a żmudne walki z żelazkiem odchodzą w przeszłość. Ze względu na biodegradowalność, sposób uprawy, pozyskania i produkcji len jest zgodny z filozofią slow fashion.

 

 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe