[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Prezydent Raczyński

30 lipca 1993 r. w Londynie zmarł Edward Raczyński, polityk, dyplomata, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–1986. Nie został jednak pochowany na obcej ziemi, dlatego w III RP nie sprowadzono jego szczątków do Świątyni Opatrzności Bożej. Hrabia Raczyński spoczywa w rodzinnym Rogalinie.
Tadeusz Płużański  [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Prezydent Raczyński
Tadeusz Płużański / Tygodnik Solidarność

Urodzony 19 grudnia 1891 r. w Zakopanem Edward Raczyński pełnił w życiu szereg ważnych funkcji publicznych. Był m.in. delegatem Rzeczpospolitej przy Lidze Narodów (1932–1934), ambasadorem w Wielkiej Brytanii (1935–1945) czy ministrem spraw zagranicznych rządu RP w Londynie (1941–1943).

Czytaj także: Kolejny skandal na IO: zawodniczka zalała się łzami po walce z zawodniczką, która niedawno "oblała test płci"

Kim był? 

Edward to przedstawiciel znanego wielkopolskiego rodu Raczyńskich herbu Nałęcz. Jego ojciec Edward Aleksander Raczyński był mecenasem sztuki, twórcą wielkiej galerii obrazów w rodzinnym majątku w Rogalinie.

Po latach licealnych, które młody Edward spędził w Krakowie, studiował prawo w Lipsku, nauki polityczne w Londynie, by powrócić do Krakowa i uzyskać doktorat z prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Jego praca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych zbiegła się z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Prócz Warszawy sprawował funkcje dyplomatyczne w Kopenhadze, Genewie i Londynie. W stolicy Zjednoczonego Królestwa był ambasadorem aż do cofnięcia uznania dyplomatycznego dla rządu RP na uchodźstwie przez rząd brytyjski 5 lipca 1945 r.

Szczególna rola przypadła Raczyńskiemu po sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r., kiedy wydał komunikat wyliczający złamane przez ZSRS układy. Z kolei 10 grudnia 1942 r. przedstawił aliantom pierwszy na świecie oficjalny raport o Holokauście, który oparł na materiałach przywiezionych przez kuriera Jana Karskiego. Po odkryciu w kwietniu 1943 r. grobów w Katyniu wysłał prośbę do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o wyjaśnienie zbrodni.

Czytaj także: Polscy olimpijczycy mają zakaz komentowania sprawy Przemysława Babiarza

Dalsze losy 

Zanim Raczyński został prezydentem RP na uchodźstwie, przez niemal dwie dekady, początkowo razem z Władysławem Andersem i Tomaszem Arciszewskim, pełnił funkcję „zbiorowego prezydenta” w ramach Rady Trzech. Powstała ona w 1954 r. jako wyraz niezgody na dalsze pełnienie roli głowy państwa przez Augusta Zaleskiego, który nie chciał ustąpić.

Na przełomie 1975 i 1976 r. Raczyński podpisał list pisarzy polskich na obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (komuniści do ustawy zasadniczej wprowadzili m.in. punkty o „przewodniej roli PZPR w państwie i socjalistycznym charakterze państwa”, „trwałym i nienaruszalnym sojuszu Polski z ZSRR”). Następca Raczyńskiego na stanowisku prezydenta Rzeczpospolitej, Kazimierz Sabbat (od 1986 r.), zmarł 19 lipca 1989 r. na londyńskiej ulicy na zawał serca po informacji, że głową państwa nad Wisłą został tow. Wojciech Jaruzelski.

W 1990 r. Edward założył Fundację im. Raczyńskich, przekazując park i pałac w Rogalinie, razem z galerią ponad 300 obrazów i rzeźb Muzeum Narodowemu w Poznaniu. 


 


 

POLECANE
Przychodzi Giertych do Lisa. Telewizja Republika ujawnia kolejne taśmy z ostatniej chwili
Przychodzi Giertych do Lisa. Telewizja Republika ujawnia kolejne taśmy

W środę Telewizja Republika w programie Michała Rachonia ujawniła kolejne taśmy - tym razem Romana Giertycha z ówczesnym red. naczelnym "Newsweeka" Tomaszem Lisem.

Służby Tuska mają podrzucać nielegalnych imigrantów do domów dziecka z ostatniej chwili
Służby Tuska mają podrzucać nielegalnych imigrantów do domów dziecka

Nielegalni imigranci zostali zakwaterowani na dziko w domu dziecka w Skierniewicach – podaje serwis "Magna Polonia". 

Jeśli upadnie reżim ajatollahów w świat popłynie ogromna ilość irańskiej ropy. Po co komu będzie rosyjska? tylko u nas
Jeśli upadnie reżim ajatollahów w świat popłynie ogromna ilość irańskiej ropy. Po co komu będzie rosyjska?

Atak Izraela na Iran zaskoczył Rosję. Na Kremlu uważano, że Trump trzyma na uwięzi Netanjahu, dopóki ma nadzieję na wymuszenie poprzez negocjacje rezygnacji przez Teheran ze wzbogacania uranu. Kolejna runda rozmów była zaplanowana na weekend. Tymczasem potężna powietrzna flota państwa żydowskiego uderzyła w piątek w islamską republikę.

Iran zamierza zaatakować dwa izraelskie miasta. Padło ostrzeżenie Wiadomości
Iran zamierza zaatakować dwa izraelskie miasta. Padło ostrzeżenie

Iran wzywa mieszkańców Hajfy i Tel Awiwu do ewakuacji. Szef sztabu irańskiej armii ostrzega przed nadchodzącymi "operacjami karnymi".

Wyborcza: Jest decyzja PSL ws. wyborów parlamentarnych. Koniec współpracy z partią Hołowni z ostatniej chwili
"Wyborcza": Jest decyzja PSL ws. wyborów parlamentarnych. Koniec współpracy z partią Hołowni

We wtorek wieczorem "Gazeta Wyborcza" informuje, że Rada Naczelna PSL podjęła decyzję o zakończeniu kampanijnej współpracy z partią Szymona Hołowni.

Mariusz Błaszczak: Chcą ukraść Polakom wybory Wiadomości
Mariusz Błaszczak: Chcą ukraść Polakom wybory

Poseł Mariusz Błaszczak skrytykował pomysł ponownego przeliczania głosów, uznając go za próbę podważenia zaufania do instytucji państwowych.

Nowa awantura w koalicji 13 grudnia. Radzę mu, żeby się odczepił z ostatniej chwili
Nowa awantura w koalicji 13 grudnia. "Radzę mu, żeby się odczepił"

W koalicji rządzącej znów zawrzało. Tym razem poszło o planowane zmiany w przepisach dotyczących rozwodów. 

Blackout w Hiszpanii. Rząd podał przyczynę awarii dostawy prądu Wiadomości
Blackout w Hiszpanii. Rząd podał przyczynę awarii dostawy prądu

Hiszpański rząd podał we wtorek przyczynę kwietniowej awarii dostaw prądu. Minister ds. transformacji energetycznej Sara Aagesen wskazała na błędy techniczne.

Nieoficjalnie: Trump poważnie rozważa dołączenie do wojny przeciwko Iranowi z ostatniej chwili
Nieoficjalnie: Trump poważnie rozważa dołączenie do wojny przeciwko Iranowi

Prezydent USA Donald Trump poważnie rozważa włączenie USA do wojny i przeprowadzenie amerykańskiego ataku na irańskie obiekty nuklearne, przede wszystkim podziemne zakłady Fordo - podał we wtorek portal Axios, powołując się na źródła w amerykańskich władzach.

Prezydent Andrzej Duda zwołuje Radę Bezpieczeństwa Narodowego Wiadomości
Prezydent Andrzej Duda zwołuje Radę Bezpieczeństwa Narodowego

W środę odbędzie się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Prezydent Andrzej Duda zaprosił też na spotkanie Karola Nawrockiego.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Prezydent Raczyński

30 lipca 1993 r. w Londynie zmarł Edward Raczyński, polityk, dyplomata, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–1986. Nie został jednak pochowany na obcej ziemi, dlatego w III RP nie sprowadzono jego szczątków do Świątyni Opatrzności Bożej. Hrabia Raczyński spoczywa w rodzinnym Rogalinie.
Tadeusz Płużański  [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Prezydent Raczyński
Tadeusz Płużański / Tygodnik Solidarność

Urodzony 19 grudnia 1891 r. w Zakopanem Edward Raczyński pełnił w życiu szereg ważnych funkcji publicznych. Był m.in. delegatem Rzeczpospolitej przy Lidze Narodów (1932–1934), ambasadorem w Wielkiej Brytanii (1935–1945) czy ministrem spraw zagranicznych rządu RP w Londynie (1941–1943).

Czytaj także: Kolejny skandal na IO: zawodniczka zalała się łzami po walce z zawodniczką, która niedawno "oblała test płci"

Kim był? 

Edward to przedstawiciel znanego wielkopolskiego rodu Raczyńskich herbu Nałęcz. Jego ojciec Edward Aleksander Raczyński był mecenasem sztuki, twórcą wielkiej galerii obrazów w rodzinnym majątku w Rogalinie.

Po latach licealnych, które młody Edward spędził w Krakowie, studiował prawo w Lipsku, nauki polityczne w Londynie, by powrócić do Krakowa i uzyskać doktorat z prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Jego praca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych zbiegła się z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Prócz Warszawy sprawował funkcje dyplomatyczne w Kopenhadze, Genewie i Londynie. W stolicy Zjednoczonego Królestwa był ambasadorem aż do cofnięcia uznania dyplomatycznego dla rządu RP na uchodźstwie przez rząd brytyjski 5 lipca 1945 r.

Szczególna rola przypadła Raczyńskiemu po sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r., kiedy wydał komunikat wyliczający złamane przez ZSRS układy. Z kolei 10 grudnia 1942 r. przedstawił aliantom pierwszy na świecie oficjalny raport o Holokauście, który oparł na materiałach przywiezionych przez kuriera Jana Karskiego. Po odkryciu w kwietniu 1943 r. grobów w Katyniu wysłał prośbę do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o wyjaśnienie zbrodni.

Czytaj także: Polscy olimpijczycy mają zakaz komentowania sprawy Przemysława Babiarza

Dalsze losy 

Zanim Raczyński został prezydentem RP na uchodźstwie, przez niemal dwie dekady, początkowo razem z Władysławem Andersem i Tomaszem Arciszewskim, pełnił funkcję „zbiorowego prezydenta” w ramach Rady Trzech. Powstała ona w 1954 r. jako wyraz niezgody na dalsze pełnienie roli głowy państwa przez Augusta Zaleskiego, który nie chciał ustąpić.

Na przełomie 1975 i 1976 r. Raczyński podpisał list pisarzy polskich na obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (komuniści do ustawy zasadniczej wprowadzili m.in. punkty o „przewodniej roli PZPR w państwie i socjalistycznym charakterze państwa”, „trwałym i nienaruszalnym sojuszu Polski z ZSRR”). Następca Raczyńskiego na stanowisku prezydenta Rzeczpospolitej, Kazimierz Sabbat (od 1986 r.), zmarł 19 lipca 1989 r. na londyńskiej ulicy na zawał serca po informacji, że głową państwa nad Wisłą został tow. Wojciech Jaruzelski.

W 1990 r. Edward założył Fundację im. Raczyńskich, przekazując park i pałac w Rogalinie, razem z galerią ponad 300 obrazów i rzeźb Muzeum Narodowemu w Poznaniu. 


 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe