Maj 1980 - duchowe przebudzenie

To właśnie w maju 1980 r., z inicjatywy Błogosławionego Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Polski, powołana została Komisja do spraw Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy Konferencji Episkopatu Polski. Akt ten okazał się nie tylko wyrazem troski o ludzi pracy, ale również niezwykle trafnym rozeznaniem ducha czasu.

W tym samym miesiącu, w Łodzi, odbył się zjazd Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Jedną z prelegentek była śp. prof. Jadwiga Staniszkis, która wówczas argumentowała, że społeczeństwo polskie nie posiada „potencjału rewolucyjnego”. Historia szybko pokazała, jak bardzo mylna była ta diagnoza – duch przemian tlił się już wtedy w sercach milionów.

W maju 1980 r. swoją posługę w parafii św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu rozpoczął ks. Jerzy Popiełuszko – kapłan, który stał się symbolem oporu wobec zniewolenia i patronem ludzi pracy.

Również w maju, jak co roku, odbyła się pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich – do Sanktuarium Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej. To miejsce, uważane za duchową stolicę Śląska, od wieków było przestrzenią, w której Kościół wyrażał swoje społeczne nauczanie. Szczególnego znaczenia pielgrzymki nabrały w czasach PRL-u, gdy pątnicy byli fotografowani i inwigilowani przez SB, a uczestnictwo w pielgrzymce mogło skutkować szykanami w miejscu pracy.

Pielgrzymki do Piekar zawsze miały mocny przekaz społeczny – szczególnie często poruszano temat wolnych niedziel, co było wyrazem troski o godność pracy i odpoczynku. Troskę tę regularnie wyrażał ówczesny metropolita krakowski, kardynał Karol Wojtyła – późniejszy Papież Jan Paweł II.

Postulaty z pielgrzymek postulatami Solidarności

Niecałe trzy miesiące później, 3 września 1980 roku, w Kopalni Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy” podpisano Porozumienie Jastrzębskie – jeden z fundamentalnych dokumentów rodzącej się Solidarności. Wśród głównych postulatów znalazło się zniesienie czterobrygadowego systemu pracy, co bezpośrednio nawiązywało do postulatów poruszanych m.in. podczas piekarskich pielgrzymek.

W grudniu 1980 r. bp Herbert Bednorz, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Ludzi Pracy, przesłał specjalne telegramy do Ojca Świętego Jana Pawła II oraz Prymasa Tysiąclecia, informując o przełomowych wydarzeniach i wyrażając jedność Kościoła z ludźmi pracy.

Historia pokazała, że maj 1980 roku był duchowym preludium do narodowego przebudzenia. To wtedy Kościół – przez modlitwę, pielgrzymki i prorocze decyzje – przygotowywał grunt pod to, co miało wkrótce odmienić oblicze Polski.