Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.


 

POLECANE
Nowy sondaż. Bardzo niepokojące wieści dla rządu Tuska z ostatniej chwili
Nowy sondaż. Bardzo niepokojące wieści dla rządu Tuska

Prawo i Sprawiedliwość przejmie władzę po wyborach parlamentarnych w 2027 r. - według sondażu SW Research dla Onetu uważa tak blisko połowa badanych. Przeciwną opinię wyraziła tylko jedna czwarta wyborców biorących udział w sondażu. 

Pilny komunikat RCB. Zakaz dla mieszkańców i turystów w woj. opolskim z ostatniej chwili
Pilny komunikat RCB. Zakaz dla mieszkańców i turystów w woj. opolskim

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ogłosiło alert dotyczący rzeki Kłodnica. RCB zakazuje korzystania w jakikolwiek sposób z wód rzeki do końca lipca. Chodzi o potencjalne zagrożenie biologiczne lub chemiczne.

Przełom w relacjach USA-Ukraina? Zełenski: To była najlepsza rozmowa z prezydentem Trumpem z ostatniej chwili
Przełom w relacjach USA-Ukraina? Zełenski: To była najlepsza rozmowa z prezydentem Trumpem

To była najlepsza i maksymalnie produktywna rozmowa z prezydentem USA Donaldem Trumpem; omówiliśmy obronę powietrzną i jesteśmy wdzięczni za gotowość wsparcia – oświadczył w sobotę późnym wieczorem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, mówiąc o ich rozmowie, do której doszło w piątek.

Niemiecka policja miała próbować zatrzymać polskich obrońców granicy na polskim terytorium: Halt Polen! gorące
Niemiecka policja miała próbować zatrzymać polskich obrońców granicy na polskim terytorium: "Halt Polen!"

Lider Ruchu Obrony Granic Robert Bąkiewicz przekazał szokujące informacje. Według jego słów niemiecka policja miała próbować zatrzymać Polaków... na terytorium Polski.

Elon Musk ogłosił powstanie nowej partii z ostatniej chwili
Elon Musk ogłosił powstanie nowej partii

- Dziś powstaje Partia Amerykańska, aby zwrócić wam wolność - pisze Elon Musk na platformie "X".

Potężna rozróba w serbskim parlamencie. Granaty dymne, jedna z posłów w stanie krytycznym z ostatniej chwili
Potężna rozróba w serbskim parlamencie. Granaty dymne, jedna z posłów w stanie krytycznym

W serbskim parlamencie doszło do dramatycznych scen. Posłowie opozycji rzucili granaty hukowe i gaz łzawiący w proteście przeciwko rządom Aleksandara Vučića. W wyniku zamieszek posłanka Jasmina Obradović doznała udaru i walczy o życie.

Niemieckie media: Ruch Obrony Granic torpeduje niemiecką politykę migracyjną z ostatniej chwili
Niemieckie media: Ruch Obrony Granic torpeduje niemiecką politykę migracyjną

Niemiecki tygodnik „Der Spiegel” opisał serię incydentów na granicy z Polską, które wg redakcji „komplikują niemiecką politykę migracyjną”. Główna krytyka kierowana jest w stronę polskiego Ruchu Obrony Granic (ROG), który utrudnia niemieckim służbom odsyłanie nielegalnych migrantów do Polski.

Wes Anderson – nostalgiczne fantazmaty czasów, których nigdy nie było tylko u nas
Wes Anderson – nostalgiczne fantazmaty czasów, których nigdy nie było

Wes Anderson powraca na ekrany z filmem, który równie łatwo rozpoznać, co sobie odpuścić albo się zakochać. "Układ fenicki", pokazany premierowo podczas 78. Festiwalu Filmowego w Cannes, na polskie ekrany trafił 6 czerwca.

Stopnie BRAVO i BRAVO-CRP przedłużone. Pilny komunikat rządu z ostatniej chwili
Stopnie BRAVO i BRAVO-CRP przedłużone. Pilny komunikat rządu

Premier przedłużył drugi stopień alarmowy BRAVO i BRAVO-CRP na terenie całej Polski do 31 sierpnia 2025. Wyjaśniamy, co to oznacza i dlaczego władze proszą obywateli o czujność.

Ukraińskie drony znowu w akcji. Ważna fabryka w Rosji trafiona z ostatniej chwili
Ukraińskie drony znowu w akcji. Ważna fabryka w Rosji trafiona

Drony Sił Systemów Bezzałogowych ukraińskich wojsk zaatakowały w Rosji fabrykę radarów, wykorzystywanych w dronach i rakietach, które ostrzeliwują Ukrainę – powiadomił w sobotę Sztab Generalny w Kijowie.

REKLAMA

Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe
-->