Z. Kuźmiuk: Mimo ogromnej pomocy finansowej dla przedsiębiorców, polski deficyt i dług publiczny pod kontrolą
Są to dane niezwykle interesujące, ponieważ wszystkie kraje UE w związku z negatywnymi skutkami pandemii koronawirusa dla ich gospodarek, uruchomiły ogromne pakiety pomocy publicznej skierowane do przedsiębiorców i pracowników. Przypomnijmy, że już na początku kryzysu spowodowanego pandemią w marcu 2020 roku, Komisja Europejska zawiesiła ograniczenia wydatków budżetowych państw członkowskich UE obowiązujące w ramach Paktu Stabilności i Wzrostu, aby umożliwić krajom dotkniętym pandemia koronawirusa podjęcie wszelkich możliwych działań, mających na celu walkę z jej negatywnymi skutkami gospodarczymi. W konsekwencji do roku 2022 nie obowiązują dwa limity: deficytu budżetowego nie przekraczającego 3 proc. PKB i długu publicznego nie przekraczającego 60 proc. PKB, choć ten ostatni wskaźnik już wcześniej był i to znacznie przekroczony przez wiele krajów UE.
Deficyt sektora finansów publicznych w Polsce wyniósł 7 proc.
Według tych danych deficyt sektora finansów publicznych w Polsce w 2020 roku wyniósł 7 proc. PKB i był blisko średniej dla wszystkich krajów UE, która wyniosła 6,9 proc. PKB i trochę niższy niż średnia dla krajów strefy euro, która wyniosła 7,2 proc. PKB. Wyższe deficyty sektora finansów publicznych niż Polska, odnotowało 12 krajów UE (część z nich znacznie wyższe), Hiszpania -11 proc.; Malta -10,1 proc.; Grecja -9,7 proc.; Włochy -9,5 proc.; Belgia -9,4 proc.; Francja i Rumunia po 9,2 proc.; Austria -8,9 proc.; Słowenia -8,4 proc., Węgry -8,1 proc.; Chorwacja i Litwa po 7,4 proc. i wspomniana wcześniej Polska 7 proc. Pozostałe kraje odnotowały w 2020 roku deficyty sektora finansów publicznych wyższe niż 3% wynikające z Paktu Stabilności i Wzrostu (od 6,2 proc. PKB w Czechach do 3,1 proc. PKB w Szwecji ), tylko Dania miała deficyt w wysokości 1,1 proc. PKB.
Polska znacznie poniżej średniej unijnej
W związku ogromnymi programami wsparcia dla przedsiębiorców i pracowników zastosowanymi przez poszczególne kraje członkowskie UE w 2020 roku, mieliśmy do czynienia nie tylko ze wzrostem poziomów deficytów sektora finansów publicznych ale w konsekwencji także gwałtownym przyrostem długu publicznego, szczególnie w krajach strefy euro. Polski dług publiczny wg. metodologii unijnej wyniósł 57,5 proc. PKB, podczas gdy średnia dla całej UE to 90,7 proc. PKB (na koniec 2019 roku wyniosła 77,5 proc., a więc wzrosła o ponad 23 punkty procentowe), a średnia dla krajów strefy euro to blisko 100 proc. PKB (wyniosła dokładnie 98 proc. PKB i wzrosła od 2019 roku o ponad 14 punktów procentowych). Kraje z najwyższym poziomem długu publicznego w 2020 roku to: Grecja 205,6 proc. PKB; Włochy blisko 156 proc. PKB; Portugalia blisko 134 proc. PKB, Hiszpania 120 proc. PKB, Cypr ponad 118 proc. PKB, Francja prawie 116 proc. PKB i Belgia 114 proc. PKB. Większość pozostałych krajów UE ma dług publiczny w relacji do PKB poniżej średniej unijnej ale wyraźnie wyższy niż wynikający z Paktu Stabilności i Wzrostu wskaźnik 60 proc. PKB, nawet w Niemczech ten wskaźnik sięga 70 proc. PKB.
205 mld zł w ramach Tarcz Antykryzysowych i Finansowych
W Polsce wzrost deficytu i w konsekwencji długu publicznego w 2020 roku jest spowodowany ogromnych rozmiarów pakietem pomocy publicznej skierowanym do przedsiębiorców i pracowników. Jak poinformowała w tych dniach Kancelaria Premiera łączne wsparcie w ramach kolejnych Tarcz Antykryzysowych i dwóch Tarcz Finansowych, przekroczyło już wręcz astronomiczna kwotę 205 mld zł. Wsparcie udzielone przedsiębiorcom w ramach 2. Tarcz Finansowych w dniu 10 kwietnia przekroczyło -70, 2 mld zł, z kolei wsparcie z 8. już Tarcz Antykryzysowych przekazywane za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) przekroczyło- 71,3 mld zł, wsparcie przekazywane za pośrednictwem instytucji podporządkowanym Ministerstwu Rodziny i Polityki Społecznej przekroczyło -30,3 mld zł, ZUS-u 32,6 mld zł, a Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości -0,2 mld zł. Sumarycznie to wręcz astronomiczna kwota zbliżająca się do 10 proc. polskiego PKB i wydatkowanie tak dużych środków w ciągu niespełna roku na pomoc państwa dla przedsiębiorców i pracowników dotkniętych skutkami pandemii Covid19, było możliwe tylko dzięki temu, że przez 5 lat rządów Zjednoczonej Prawicy udało się zredukować dług publiczny w relacji do PKB o 8 punktów procentowych z 54 proc. do 46 proc. (według polskie metodologii). Mimo tak ogromnych rozmiarów pomocy publicznej, deficyt sektora finansów publicznych w relacji do PKB w Polsce w 2020 roku, znalazł się blisko średniej unijnej (średnia dla UE 6,9 proc. dla Polski 7 proc.), a dług publiczny w relacji PKB zdecydowanie poniżej średniej unijnej i nawet poniżej kryterium z Maastricht (średnia dla UE 90,7 proc. dla Polski 57,5 proc.).