Andrzej Gwiazda uhonorowany nagrodą „Żeby Polska była Polską” Fundacji Jana Pietrzaka

Jednym z tegorocznych laureatów nagrody został Andrzej Gwiazda – działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i NSZZ „Solidarność”, w latach 2007–2011 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, Jak napisano w uzasadnieniu wyróżnienia, Andrzej Gwiazda otrzymał je „za mądrość i odwagę podczas historycznych wydarzeń Sierpnia 1980 roku, zmieniających losy Polski, za niezłomną postawę w dążeniu do pełnej niepodległości”.

Laudację na cześć laureata wygłosił prezes IPN dr Karol Nawrocki, który powiedział:

Jego postać jest dziś częścią historycznej pamięci o ostatnim półwieczu Polski. Andrzej Gwiazda ma dziś swoje miejsce w niezliczonych opracowaniach, biogramach, książkach i podręcznikach. Pan Andrzej Gwiazda jest częścią narodowej pamięci.

Fot. Mikołaj Bujak (IPN)

Prezes IPN przypomniał biografię laureata, akcentując w sposób osobisty niektóre epizody, jak wojenne dzieciństwo i wywózkę całej rodziny do Kazachstanu, gdzie mimo ciężkich warunków Andrzej Gwiazda pokochał przyrodę i górskie wędrówki, czy osiedlenie się po powrocie do Ojczyzny w Gdańsku, gdzie państwo Joanna i Andrzej Gwiazdowie mieszkają do dziś „w mieszkaniu po inteligencku zastawionym aż po sufit książkami, tonącym w kłębach papierosowego dymu, które było świadkiem niezliczonych spotkań opozycjonistów, ale też esbeckich rewizji”. Podkreślił, że obchodzące w tym roku 60. rocznicę ślubu małżeństwo państwa Gwiazdów „do dziś stanowi jedną z najbardziej oryginalnych i niezwykłych par polskiego życia publicznego. Byli razem przy zakładaniu Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, redagowaniu »Robotnika Wybrzeża«, w strajkach sierpniowych, w tworzeniu i redagowaniu czasopisma »Poza Układem« (...) razem pozostawali konsekwentnie krytyczni wobec systemu komunistycznego, ale także krytyczni wobec establishmentu i źle pojętej jednomyślności”.

Czujemy się dziś zaszczyceni, mogąc uhonorować Andrzeja Gwiazdę, człowieka wrażliwego, zawsze wolnego duchem, nagrodą „Żeby Polska była Polską”. A ja powiem więcej: żeby Polska była Polską, Andrzej Gwiazda powinien żyć 200 lat, a jeśli z jakichś nieznanych przyczyn jest to niemożliwe, to my wszyscy musimy zadbać o to, aby pamięć o nim trwała co najmniej tysiąc  – podsumował dr Nawrocki.