Święci Cyryl i Metody – patroni Europy, Apostołowie Słowian

Święci Cyryl i Metody, Apostołowie Słowian, są otaczani kultem zarówno w Kościele rzymskim jak i w Kościołach wschodnich. W 1980 r. papież Jan Paweł II ogłosił ich współpatronami Europy – po św. Benedykcie, a przed św. Edytą Stein i św. Brygidą Szwedzką i św. Katarzyną ze Sieny. W prawosławiu braciom przysługuje zaszczytny tytuł: Równi Apostołom. "Od nich płynie także zachęta dla chrześcijan i ludzi naszej epoki, aby razem budować jedność" - pisał Jan Paweł II w encyklice im poświęconej „Slavorum Apostoli”. Dziś przypada ich liturgiczne wspomnienie.
święci Cyryl i Metody/Uroš Predić (1857–1953) Święci Cyryl i Metody – patroni Europy, Apostołowie Słowian
święci Cyryl i Metody/Uroš Predić (1857–1953) / wikipedia/public_domain

Cyryl i Metody – Apostołowie Słowian, twórcy alfabetu słowiańskiego i tłumacze tekstów liturgicznych, zwani Braćmi Sołuńskimi – urodzili się w Salonikach (dawnej Tesalonice) w Cesarstwie Bizantyjskim. Leżące na pograniczu Słowiańszczyzny miasto miało także słowiańską nazwę Sołuń. W Cesarstwie stanowiło ważne centrum handlowe, rozbrzmiewające wieloma językami, także słowiańskimi.

Współpatroni Europy

Papież Jan Paweł II wkrótce po wyborze na Stolicę Piotrową wybrał ich jako współpatronów Europy (listem apostolskim „Egregiae virtutis” z 31 grudnia 1980 roku). Ojciec Święty chciał przez to zaznaczyć, jak ważna dla niego jest misja reintegracji Europy, podzielonej z powodu istnienia bloku państw komunistycznych i żelaznej kurtyny. 

Już podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w czerwcu 1979 r. papież skierował w Gnieźnie pamiętne słowa do narodów Europy: „Czyż Chrystus tego nie chce, czy Duch Święty tego nie rozrządza, ażeby ten Papież-Polak, Papież-Słowianin, właśnie teraz odsłonił duchową jedność chrześcijańskiej Europy, na którą składają się dwie wielkie tradycje: Zachodu i Wschodu”.

W kilka lat później w 1985 roku, w 1100. rocznicę śmierci Metodego († 885), papież wydał encyklikę „Slavorum Apostoli” (Apostołowie Słowian). Pisał w niej: "Realizując własny charyzmat Cyryl i Metody wnieśli decydujący wkład w budowę Europy nie tylko jako wspólnoty wiary chrześcijańskiej, ale także jako organizmu państwowego i kulturowego”. 

I proroczo dodawał: „Dzisiaj również nie ma innej drogi do przezwyciężenia napięć i naprawienia rozłamów czy usunięcia zarówno w Europie, jak i w świecie antagonizmów, które zagrażają wywołaniem straszliwego zniszczenia życia i wartości. Być chrześcijaninem w naszych czasach oznacza być twórcą komunii w Kościele i w społeczeństwie".

„Ich dzieło stanowi wybitny wkład w tworzenie się wspólnych korzeni Europy” – podsumowywał Jan Paweł II i dodawał: "Od nich płynie także zachęta dla chrześcijan i ludzi naszej epoki, aby razem budować jedność".

Święci Cyryl i Metody byli więc dla papieża Słowianina patronami jednej, zjednoczonej Europy – Europy „dwóch płuc”. Ale także ekumenicznego zbliżenia, gdyż jak wielokrotnie powtarzał, Kościół powinien „oddychać obydwoma płucami – wschodnim i zachodnim”. 

Kim byli?

Św. Cyryl (chrzcielne imię Konstanty) urodził się w 826 r. w rodzinie wyższego urzędnika cesarskiego. Po studiach w Konstantynopolu został bibliotekarzem przy świątyni Hagia Sophia. Wkrótce jednak porzucił życie dworskie i usunął się do klasztoru. Pod wpływem nalegań zgodził się prowadzić wykłady z filozofii w szkole cesarskiej i tam, dzięki wybitnej mądrości, otrzymał przydomek "Filozofa". Wkrótce i tę posadę porzucił, udał się na górę Olimp, gdzie dołączył do swojego starszego brata, Metodego. Na zlecenie cesarza obaj prowadzili misje w Bułgarii i na Morawach. 

Cyryl przetłumaczył Pismo Święte i księgi liturgiczne na język starosłowiański. Stworzył alfabet pisma staro-cerkiewno-słowiańskiego (głagolica). Odważnie stosowana przez Braci Sołuńskich zasada inkulturacji budziła często wrogość duchowieństwa zachodniego. Święci byli nawet prześladowani i oskarżani o herezję. Na wezwanie papieża Cyryl udał się wraz z Metodym do Rzymu, gdzie przeczuwając bliską śmierć wstąpił do greckiego klasztoru i tam dopiero przybierał imię Cyryl. Zmarł 14 lutego 869 r.

Św. Metody - na chrzcie prawdopodobnie otrzymał imię Michał. Urodził się ok. 815 r. W młodości był archontem, czyli zarządcą jednej z prowincji cesarstwa. W 840 r. porzucił urząd i wstąpił do klasztoru na górze Olimp, gdzie wkrótce został przełożonym. Następnie razem ze swoim bratem uczestniczył z misjach słowiańskich. 

Po śmierci Cyryla papież Hadrian II udzielił Metodemu święceń biskupich i ustanowił go arcybiskupem Panonii (Węgry) i Moraw. Jako biskup kontynuował ewangelizację Słowian. Z powodu wprowadzania obrządku słowiańskiego był jednak atakowany, a nawet więziony przez abp. Salzburga. Po interwencji papieża i kolejnej wizycie w Rzymie udał się do Konstantynopola, gdzie zdał sprawę ze swojej działalności patriarsze Focjuszowi. Zmarł w Welehradzie 6 kwietnia 885 r.

Wśród dokumentów znalezionych po śmierci Metodego odkryto jego list do księcia Wiślan z napomnieniem, by nie utrudniał pracy misjonarzom. Kiedy w 1977 r. w Wiślicy odkryto chrzcielnicę z IX w. niektórzy historycy wysunęli tezę, że misjonarze Metodego dotarli aż do ziem polskich.

Kult i ikonografia

W 1880 r. papież Leon XIII rozszerzył kult obu świętych na cały Kościół powszechny. 

Święci bracia są otoczeni największym kultem przede wszystkim w Kościele prawosławnym, ale też od początku czczeni byli w Krakowie i na Śląsku. 

Bracia Cyryl i Metody w ikonografii przedstawiani są prawie zawsze w szatach biskupich albo jako biskup i mnich, czasem Metody ma w ręku obraz Sądu Ostatecznego, a Cyryl ukazany jest w długim płaszczu filozofa. Ich atrybuty tą księgi i zwój pisma z alfabetem słowiańskim. 

Imię Cyryl pochodzi od greckiego słowa "kyrios" (pan, bóg, władca). U Słowian wschodnich imię to przyjęło postać Kirył. Imię Metody pochodzi od greckiego słowa "methodus" (sposób postępowania). Ich wspomnienie w Kościele rzymskim obchodzone jest 14 lutego, a w Kościołach tradycji wschodniej 11 maja.

gie, OP / Warszawa


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Czy Tusk ma powody, by obawiać się prac komisji? Są wyniki badania z ostatniej chwili
Czy Tusk ma powody, by obawiać się prac komisji? Są wyniki badania

Czy Donald Tusk ma powody, by obawiać się prac komisji? – takie pytanie zadała Polakom pracownia Social Changes.

Prezes PiS: Silna i nowoczesna Polska nie jest w smak Berlinowi z ostatniej chwili
Prezes PiS: Silna i nowoczesna Polska nie jest w smak Berlinowi

Polska silna, aspirująca do odgrywania współmiernej do jej potencjału roli w Europie nie jest w smak Berlinowi i polskim środowiskom kompradorskim – napisał prezes PiS Jarosław Kaczyński w liście do Forum Klubów "Gazety Polskiej" woj. podlaskiego cytowanym przez portal niezalezna.pl.

Polska zapłaci miliardy euro kar? „Die Welt”: Niemcy są zwycięzcami unijnego kompromisu azylowego z ostatniej chwili
Polska zapłaci miliardy euro kar? „Die Welt”: Niemcy są zwycięzcami unijnego kompromisu azylowego

Szefowie MSW państw unijnych przyjęli w czwartek stanowisko negocjacyjne, dotyczące reformy regulacji migracyjnych na terenie Unii Europejskiej. Jeśli to rozwiązanie faktycznie wejdzie w życie, presja migracyjna na Niemcy powinna w przyszłości się zmniejszyć, Berlin jest zwycięzcą tego kompromisu - komentuje w piątek portal dziennika "Welt".

Tragiczne wieści. Nie żyje senator Koalicji Obywatelskiej z ostatniej chwili
Tragiczne wieści. Nie żyje senator Koalicji Obywatelskiej

Nie żyje senator Koalicji Obywatelskiej Barbara Borys-Damięcka – przekazała w piątek poseł PO Małgorzata Kidawa-Błońska. Parlamentarzystka miała 85 lat.

Skandal w Niemczech. Ostra reakcja Beaty Szydło z ostatniej chwili
Skandal w Niemczech. Ostra reakcja Beaty Szydło

Niemieckie elity zawsze są gotowe do tropienia "łamania praworządności", ale zachowują wymowne milczenie wobec wpisu współprzewodniczącej prawicowej partii AfD Alice Weidel, która sugeruje, że wschodnie Niemcy są tak naprawdę "środkowymi Niemcami" – zwróciła uwagę była szefowa polskiego rządu Beata Szydło.

Polska zapłaci miliardy euro kar? Czechy będą zwolnione, ponieważ przyjęły dużą liczbę uchodźców z Ukrainy z ostatniej chwili
Polska zapłaci miliardy euro kar? Czechy będą zwolnione, ponieważ przyjęły "dużą liczbę uchodźców z Ukrainy"

Ministrowie spraw wewnętrznych, obradujący w czwartek w Luksemburgu, po kilkunastu godzinach negocjacji, przyjęli stanowisko negocjacyjne w sprawie reformy regulacji migracyjnych w Unii. Polska i Węgry głosowały przeciwko poparciu tzw. paktu migracyjnego. Teraz oba kraje są zagrożone karami. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku Czech.

Niepokojący raport. Coraz więcej cyberzaburzeń u młodych ludzi z ostatniej chwili
Niepokojący raport. Coraz więcej cyberzaburzeń u młodych ludzi

Z raportu Instytutu Pokolenia "Smartfon? Tak, ale z głową!" wynika, że regularne przekraczanie przez młodych ludzi granic bezpiecznego korzystania z technologii cyfrowych powoduje nie tylko samotność, problemy z zaufaniem do innych ludzi, ale też wiele problemów zdrowotnych.

Służbowy samochód Straży Granicznej obrzucony kamieniami i cegłami przez migrantów z ostatniej chwili
Służbowy samochód Straży Granicznej obrzucony kamieniami i cegłami przez migrantów

Grupa ponad 20 cudzoziemców na granicy polsko-białoruskiej zaatakowała funkcjonariuszy Straży Granicznej. Kamieniami i cegłami obrzucony został służbowy samochód SG. To kolejne uszkodzone auto formacji w wyniku ataków migrantów – podała w piątek SG.

„Padł z wrażenia”. Piotr Kraśko zaliczył upadek na wizji [WIDEO] z ostatniej chwili
„Padł z wrażenia”. Piotr Kraśko zaliczył upadek na wizji [WIDEO]

Trwa turniej tenisowy French Open 2023, podczas którego Polskę reprezentuje Iga Świątek. Jej przeciwniczką będzie Czeszka Karolina Muchova. Dziennikarz Piotr Kraśko udał się do Paryża, by komentować bieżące wydarzenia. Sieć obiegło nagranie, na którym widać, jak reporter nagle upada. Co się stało?

Antypolski skandal w Niemczech. Poseł Lewicy do współprzewodniczącej AfD: „Wracaj do swojej naziolskiej budy” z ostatniej chwili
Antypolski skandal w Niemczech. Poseł Lewicy do współprzewodniczącej AfD: „Wracaj do swojej naziolskiej budy”

Wiele kontrowersji wywołał wpis współprzewodniczącej niemieckiej partii AfD na Twitterze w sprawie tożsamości zachodnich i północnych ziem Polski. Na tweet niemieckiej polityk stanowczo zaregowała poseł Anna Maria Żukowska z Lewicy.

Emerytury
Stażowe