[Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach

Dalej o krucjatach Uprzednio pisałem o dżihadzie oraz o rekonkwiście (czyli wielowiecznym cyklu krucjat na Półwyspie Iberyjskim), jedynym zwycięskim odbiciu ziemi chrześcijańskiej od muzułmanów aż do wojen bałkańskich w XIX w. (oprócz uwolnienia Podola z Kamieńcem Podolskim, odzyskanym przez Rzeczpospolitą po ich krótkiej utracie w XVII w.).
Marek Jan Chodakiewicz [Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach
Marek Jan Chodakiewicz / Tygodnik Solidarność

Teraz wspomnę o krucjatach do Ziemi Świętej. 

Poprzedni tekst: [Tylko u nas] Prof. Marek Jan Chodakiewicz: W stronę światów islamu

Warto zapoznać się z książkami Henri Pirenne’a, Hilairego Belloca i Roberta de Mattei. Pirene to wielki mediewista, który uznał, że to nie chrześcijaństwo, a islam zniszczył cywilizację antyczną, w tym Rzymu, ze wszelkimi tego implikacjami. Tzw. teza Pirenne’a jest naturalnie zaprzeczeniem i wyzwaniem dla teorii Lorda Edwarda Gibbona o tym, że chrześcijaństwo zniszczyło Rzym.

Według tego wielkiego mediewisty belgijskiego islam zburzył świat klasyczny, co umożliwiło pojawienie się na horyzoncie potęgi frankijskiej i innych germańskich tworów postrzymskich. Zob. Henri Pirenne, „Mohammed and Charlemagne” [Mahomet i Karol Wielki] (New York: World Publishing Co., 1958). Zob. też Alfred F. Havighurst (red.), „The Pirenne Thesis: Analysis, Criticism, and Revision” [Teza Pirenne’a: Analiza, krytyka, rewizja] (Boston, MA: D.C. Heath and Company, 1958).
Belloc to katolicki konserwatywny klasyk koncentrujący się przede wszystkim na geopolityce pierwszej krucjaty i powodach jej porażki na dłuższą metę. Zob. Hilaire Belloc, „The Crusades: The World’s Debate” [Krucjaty: Debata światowa] (Rockford, IL: Tan Books and Publishers, Inc., 1992). Autor twierdzi, że „ostateczna klęska krucjaty leżała w tym, że chrześcijanie opanowali pierwszą drogę, czyli nadmorską; tylko częściowo utrzymywali drogę drugą, czyli rzeczną; i całkowicie nie udało im się opanować trzeciej drogi wzdłuż pustyni” (s. 83).

I dodaje: „Wysiłek krzyżowców spełzł na niczym w końcu, ale nie dlatego, że był feudalny; europejski system feudalny był bardziej solidny niż cokolwiek w świecie mahometańskim. Wysiłek krzyżowy padł, ponieważ dystans i klimat były zbyt wymagające, a wsparcie zbyt rzadkie i słabe” (s. 71).

Konserwatywny katolik de Mattei zastanawia się nad moralnymi implikacjami dżihadu i krucjat, gdzie to pierwsze zjawisko jest stałą normą, a drugie wyjątkiem, oraz odnosi je do czasów współczesnych. Zob. Roberto de Mattei, „Holy War, Just War: Islam and Christendom at War” [Święta wojna, sprawiedliwa wojna: islam i chrześcijaństwo] (Rockford, IL: Chronicles Press, 2007). Dla porównania zob. też John Kelsay i James T. Johnson (red.), „Just War and Jihad: Historical and Theoretical Perspectives on War and Peace in Western and Islamic Traditions” [Wojna sprawiedliwa i dżihad: perspektywy historyczne i teoretyczne o wojnie i pokoju w tradycjach zachodniej i islamskiej] (New York: Greenwood Press, 1991).

Bibliografia krucjat jest potężna.

Bodaj najpopularniejsza pozycja to opublikowana jeszcze w 1952 r. praca: Steven Runciman, „A History of Crusades” [Dzieje wypraw krzyżowych], 3 tomy (New York and London: Penguin Books, 1990), t. 1: „The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem” [Pierwsza wyprawa krzyżowa i utworzenie Królestwa Jerozolimy]; t. 2: „The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East” [Królestwo Jerozolimy i wschód Franków]; t. 3: „The Kingdom of Acre and the Later Crusades” [Królestwo Acre i późniejsze krucjaty]. Jako antychrześcijański homoseksualista Runciman był pionierem zachodniego samobiczowania się. Dla niego krzyżowcy to czarne charaktery, a muzułmanie to niemal aniołki. 

Solidną pracą zbiorową o krucjatach jest natomiast publikacja Kennetha M. Settona (red.), „A History of the Crusades” [Historia krucjat], a szczególnie tom 1: „The First Hundred Years” [Pierwsze sto lat], pod redakcją Marshalla W. Baldwina (London, Madison, Millwaukee, WI: The University of Wisconsin Press, 1969). W sposób popularno-naukowy o III krucjacie wspiomina podwójna biografia pióra Jamesa Restona Jr., „Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade” [Ryszard Lwie Serce i Saladyn w III krucjacie] (New York: Doubleday, 2001). Zob. też Jonathan Riley-Smith, „The Crusades: A Short History” [Krucjata: Krótka historia] (New Haven, CT: Yale University Press, 2005); oraz Christopher Tyerman, „God’s War: A New History of the Crusades” [Wojna Boga: Nowa historia krucjat] (Cambridge, MA: Belknap Press at Harvard University Press, 2006). 

Najbardziej aktualną i wyważoną monografię opartą na różnorakich źródłach napisał Thomas Asbridge, „The Crusades: The Authoritative History of The War for the Holy Land” [Krucjaty: Autorytatywna historia wojny o Ziemię Świętą] (New York: Ecco/HarperCollins Publishers, 2010). Autor nie tylko zgłębił archiwalia i inne źródła, ale wręcz przemaszerował przez region, aby poznać jego topografię i inne właściwości. Naturalnie w liberalny sposób potępia Rzym i ideę krucjat, a broni muzułmanów, mimo że stara się być wyważony w swoich ocenach. 

Wybitnie błyskotliwy głos popierający krucjaty i rozbijający ich czarną legendę to publikacja Rodneya Starka, „God’s Battalions: The Case for the Crusades” [Bataliony Pana Boga: Glos za krucjatami] (New York: HarperOne/HaperCollinsPublishers, 2009). Muzułmańską karykaturę krucjat napisał Amin Maalouf, „The Crusades Through Arab Eyes” [Krucjaty w oczach arabskich] (New York: Schocken Books, 1984), co jest głównie apologią Saladyna. Wtóruje mu politycznie poprawna Karen Armstrong, „Holy War: The Crusades and Their Impact on Today’s World” [Święta wojna: Krucjaty i ich wpływ na współczesny świat] (New York: Anchor Books, 2001). Bardziej wstrzemięźliwym ujęciem tematu jest publikacja Carole Hillenbrand, „The Crusades: Islamic Perspectives” [Krucjaty: Perspektywa islamska] (London Routledge, 2000). Szerzej o mahometańskiej historii w kontekście krucjat pisał P.M. Holt, „The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517” [Era krucjat: Bliski Wschód od XI w. do 1517 r.] (London: Longman, 1986). Warto zapoznać się też z pracą źródłową: Peter W. Edbury (red.), „The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation” [Podbój Jerozolimy i trzecia krucjata: przetłumaczone źródła] (Aldershot, Hampshire, and Burlington, Vermont: Ashgate, 1998). Zob. również Susan B. Edgington and Helen J. Nicholson (red.), „Deeds Done Beyond the Sea: Essays on William of Tyre, Cyprus and the Military Orders Presented to Peter Edbury” (Farnham, Surrey, and Burlington, VT: Ashgate, 2014). Najlepsze współczesne źródło mahometańskie do krucjat to Usama Ibn Munquidh, „The Book of Contemplation: Islam and the Crusades” [Księga kontemplacji: Islam i krucjaty], tłum. Paul M. Cobb (New York: Penguin Books, 2008).

Cdn.
 


 

POLECANE
Dziś Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej tylko u nas
Dziś Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Jak zachować polską tożsamość w dobie zagrożenia wielorakimi totalitaryzmami? Czy będziemy nadal narodem, czy też może „projektem: Polska”?

Kanada sfinansuje operację aktywiście identyfikującemu się jako trans niemowlę tylko u nas
Kanada sfinansuje operację aktywiście identyfikującemu się jako "trans niemowlę"

Szok! Lewicowy aktywista, który identyfikuje się jako "trans dziecko", wygrał z Kanadą. Kraj będzie musiał zafundować mu... operację i męskich, i żeńskich narządów płciowych.

Samuel Pereira: W ciągu czterech minut Tusk pochwalił politykę PiS piętnaście razy tylko u nas
Samuel Pereira: W ciągu czterech minut Tusk pochwalił politykę PiS piętnaście razy

To był chyba rekord. W ciągu niecałych 4 minut premier 15 razy albo chwalił politykę Prawa i Sprawiedliwości albo się z nią utożsamiał albo ironicznie kpił z tego, co sam otrzymując ją w spadku – zepsuł. Nie chciałbym być gołosłowny, więc z wygłoszonego dziś orędzia szefa rządu, wybrałem konkretne cytaty, które z przyjemnością przełożę z mowy trawy na język faktów. Zaczynamy!

Karol Nawrocki w Białym Domu. Spotkał się z ważnymi politykami Wiadomości
Karol Nawrocki w Białym Domu. Spotkał się z ważnymi politykami

Obywatelski kandydat na prezydenta Karol Nawrocki w czwartek udał się z wizytą do Waszyngtonu. Podczas uroczystości z okazji Narodowego Dnia Modlitwy w Białym Domu spotkał się m.in. z sekretarzem stanu USA Marco Rubio.

Donald Trump podjął decyzję ws. nowego ambasadora USA przy ONZ Wiadomości
Donald Trump podjął decyzję ws. nowego ambasadora USA przy ONZ

Prezydent USA Donald Trump oświadczył w czwartek, że Mike Waltz, dotychczas pełniący rolę doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego, zostanie ambasadorem Stanów Zjednoczonych przy ONZ. Jego rolę tymczasowo obejmie sekretarz stanu Marco Rubio.

Izraelski atak na Strefę Gazy. Są ofiary śmiertelne Wiadomości
Izraelski atak na Strefę Gazy. Są ofiary śmiertelne

- Co najmniej 24 osoby zginęły w czwartek i poprzedzającą go noc w izraelskich atakach na Strefę Gazy - poinformowała obrona cywilna, cytowana przez AFP. Izrael od dwóch miesięcy blokuje pomoc humanitarną. Szerzy się głód, zdesperowani ludzie kradną żywność i leki - alarmują organizacje pozarządowe.

USA i Ukraina zawarły umowę ws. minerałów. Jest komentarz Wołodymyra Zełenskiego polityka
USA i Ukraina zawarły umowę ws. minerałów. Jest komentarz Wołodymyra Zełenskiego

Prezydent Wołodymyr Zełenski w czwartek określił umowę z USA w sprawie minerałów jako prawdziwie równe i sprawiedliwe porozumienie oraz pierwszy wynik jego spotkania w Watykanie z prezydentem USA Donaldem Trumpem przed pogrzebem papieża Franciszka.

Karol Nawrocki z wizytą w Waszyngtonie. W planie kilka ważnych spotkań Wiadomości
Karol Nawrocki z wizytą w Waszyngtonie. W planie kilka ważnych spotkań

Jak informuje stacja Telewizja Republika obywatelski kandydat na prezydenta Karol Nawrocki w czwartek udał się z wizytą do Waszyngtonu. Wziął udział w Narodowym Dniu Modlitwy w ogrodzie różanym w Białym Domu. Spotkanie poprowadził prezydent USA Donald Trump.

Marine Le Pen nie zamierza ustępować. Chodzi o wybory prezydenckie polityka
Marine Le Pen nie zamierza ustępować. Chodzi o wybory prezydenckie

W czwartek podczas tradycyjnego wiecu Zjednoczenia Narodowego na Narbonie Marine Le Pen zapewniła, że będzie walczyć o to, by móc kandydować w wyborach prezydenckich w 2027 roku.

Komunikat dla mieszkańców Gdyni Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców Gdyni

W czasie długiego weekendu majowego komunikacja miejska w Gdyni, Gdańsku i pociągi PKP SKM będą kursowały według zmienionych rozkładów jazdy. Zmiany dotyczą zarówno linii autobusowych i trolejbusowych organizowanych przez ZKM w Gdyni, jak i pociągów PKP SKM na trasie Gdańsk–Wejherowo.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach

Dalej o krucjatach Uprzednio pisałem o dżihadzie oraz o rekonkwiście (czyli wielowiecznym cyklu krucjat na Półwyspie Iberyjskim), jedynym zwycięskim odbiciu ziemi chrześcijańskiej od muzułmanów aż do wojen bałkańskich w XIX w. (oprócz uwolnienia Podola z Kamieńcem Podolskim, odzyskanym przez Rzeczpospolitą po ich krótkiej utracie w XVII w.).
Marek Jan Chodakiewicz [Felieton „TS”] Marek Jan Chodakiewicz: Dalej o krucjatach
Marek Jan Chodakiewicz / Tygodnik Solidarność

Teraz wspomnę o krucjatach do Ziemi Świętej. 

Poprzedni tekst: [Tylko u nas] Prof. Marek Jan Chodakiewicz: W stronę światów islamu

Warto zapoznać się z książkami Henri Pirenne’a, Hilairego Belloca i Roberta de Mattei. Pirene to wielki mediewista, który uznał, że to nie chrześcijaństwo, a islam zniszczył cywilizację antyczną, w tym Rzymu, ze wszelkimi tego implikacjami. Tzw. teza Pirenne’a jest naturalnie zaprzeczeniem i wyzwaniem dla teorii Lorda Edwarda Gibbona o tym, że chrześcijaństwo zniszczyło Rzym.

Według tego wielkiego mediewisty belgijskiego islam zburzył świat klasyczny, co umożliwiło pojawienie się na horyzoncie potęgi frankijskiej i innych germańskich tworów postrzymskich. Zob. Henri Pirenne, „Mohammed and Charlemagne” [Mahomet i Karol Wielki] (New York: World Publishing Co., 1958). Zob. też Alfred F. Havighurst (red.), „The Pirenne Thesis: Analysis, Criticism, and Revision” [Teza Pirenne’a: Analiza, krytyka, rewizja] (Boston, MA: D.C. Heath and Company, 1958).
Belloc to katolicki konserwatywny klasyk koncentrujący się przede wszystkim na geopolityce pierwszej krucjaty i powodach jej porażki na dłuższą metę. Zob. Hilaire Belloc, „The Crusades: The World’s Debate” [Krucjaty: Debata światowa] (Rockford, IL: Tan Books and Publishers, Inc., 1992). Autor twierdzi, że „ostateczna klęska krucjaty leżała w tym, że chrześcijanie opanowali pierwszą drogę, czyli nadmorską; tylko częściowo utrzymywali drogę drugą, czyli rzeczną; i całkowicie nie udało im się opanować trzeciej drogi wzdłuż pustyni” (s. 83).

I dodaje: „Wysiłek krzyżowców spełzł na niczym w końcu, ale nie dlatego, że był feudalny; europejski system feudalny był bardziej solidny niż cokolwiek w świecie mahometańskim. Wysiłek krzyżowy padł, ponieważ dystans i klimat były zbyt wymagające, a wsparcie zbyt rzadkie i słabe” (s. 71).

Konserwatywny katolik de Mattei zastanawia się nad moralnymi implikacjami dżihadu i krucjat, gdzie to pierwsze zjawisko jest stałą normą, a drugie wyjątkiem, oraz odnosi je do czasów współczesnych. Zob. Roberto de Mattei, „Holy War, Just War: Islam and Christendom at War” [Święta wojna, sprawiedliwa wojna: islam i chrześcijaństwo] (Rockford, IL: Chronicles Press, 2007). Dla porównania zob. też John Kelsay i James T. Johnson (red.), „Just War and Jihad: Historical and Theoretical Perspectives on War and Peace in Western and Islamic Traditions” [Wojna sprawiedliwa i dżihad: perspektywy historyczne i teoretyczne o wojnie i pokoju w tradycjach zachodniej i islamskiej] (New York: Greenwood Press, 1991).

Bibliografia krucjat jest potężna.

Bodaj najpopularniejsza pozycja to opublikowana jeszcze w 1952 r. praca: Steven Runciman, „A History of Crusades” [Dzieje wypraw krzyżowych], 3 tomy (New York and London: Penguin Books, 1990), t. 1: „The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem” [Pierwsza wyprawa krzyżowa i utworzenie Królestwa Jerozolimy]; t. 2: „The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East” [Królestwo Jerozolimy i wschód Franków]; t. 3: „The Kingdom of Acre and the Later Crusades” [Królestwo Acre i późniejsze krucjaty]. Jako antychrześcijański homoseksualista Runciman był pionierem zachodniego samobiczowania się. Dla niego krzyżowcy to czarne charaktery, a muzułmanie to niemal aniołki. 

Solidną pracą zbiorową o krucjatach jest natomiast publikacja Kennetha M. Settona (red.), „A History of the Crusades” [Historia krucjat], a szczególnie tom 1: „The First Hundred Years” [Pierwsze sto lat], pod redakcją Marshalla W. Baldwina (London, Madison, Millwaukee, WI: The University of Wisconsin Press, 1969). W sposób popularno-naukowy o III krucjacie wspiomina podwójna biografia pióra Jamesa Restona Jr., „Richard the Lionheart and Saladin in the Third Crusade” [Ryszard Lwie Serce i Saladyn w III krucjacie] (New York: Doubleday, 2001). Zob. też Jonathan Riley-Smith, „The Crusades: A Short History” [Krucjata: Krótka historia] (New Haven, CT: Yale University Press, 2005); oraz Christopher Tyerman, „God’s War: A New History of the Crusades” [Wojna Boga: Nowa historia krucjat] (Cambridge, MA: Belknap Press at Harvard University Press, 2006). 

Najbardziej aktualną i wyważoną monografię opartą na różnorakich źródłach napisał Thomas Asbridge, „The Crusades: The Authoritative History of The War for the Holy Land” [Krucjaty: Autorytatywna historia wojny o Ziemię Świętą] (New York: Ecco/HarperCollins Publishers, 2010). Autor nie tylko zgłębił archiwalia i inne źródła, ale wręcz przemaszerował przez region, aby poznać jego topografię i inne właściwości. Naturalnie w liberalny sposób potępia Rzym i ideę krucjat, a broni muzułmanów, mimo że stara się być wyważony w swoich ocenach. 

Wybitnie błyskotliwy głos popierający krucjaty i rozbijający ich czarną legendę to publikacja Rodneya Starka, „God’s Battalions: The Case for the Crusades” [Bataliony Pana Boga: Glos za krucjatami] (New York: HarperOne/HaperCollinsPublishers, 2009). Muzułmańską karykaturę krucjat napisał Amin Maalouf, „The Crusades Through Arab Eyes” [Krucjaty w oczach arabskich] (New York: Schocken Books, 1984), co jest głównie apologią Saladyna. Wtóruje mu politycznie poprawna Karen Armstrong, „Holy War: The Crusades and Their Impact on Today’s World” [Święta wojna: Krucjaty i ich wpływ na współczesny świat] (New York: Anchor Books, 2001). Bardziej wstrzemięźliwym ujęciem tematu jest publikacja Carole Hillenbrand, „The Crusades: Islamic Perspectives” [Krucjaty: Perspektywa islamska] (London Routledge, 2000). Szerzej o mahometańskiej historii w kontekście krucjat pisał P.M. Holt, „The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517” [Era krucjat: Bliski Wschód od XI w. do 1517 r.] (London: Longman, 1986). Warto zapoznać się też z pracą źródłową: Peter W. Edbury (red.), „The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade: Sources in Translation” [Podbój Jerozolimy i trzecia krucjata: przetłumaczone źródła] (Aldershot, Hampshire, and Burlington, Vermont: Ashgate, 1998). Zob. również Susan B. Edgington and Helen J. Nicholson (red.), „Deeds Done Beyond the Sea: Essays on William of Tyre, Cyprus and the Military Orders Presented to Peter Edbury” (Farnham, Surrey, and Burlington, VT: Ashgate, 2014). Najlepsze współczesne źródło mahometańskie do krucjat to Usama Ibn Munquidh, „The Book of Contemplation: Islam and the Crusades” [Księga kontemplacji: Islam i krucjaty], tłum. Paul M. Cobb (New York: Penguin Books, 2008).

Cdn.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe